Yeraltı sularının çekilmesi yüzünden, dünyanın ekseni kayıyor
Coğrafi kutuplar dünyamızın dönüş eksenini belirliyorlar. Kutupların durumu özellikle de dünyamızın kütle dağılımıyla belirlenmektedir:
Buz tabakaları, buzullar, okyanuslar ve yeraltı suları gezegenimizin dengesini etkiler. Ayrıca hidrosfer ve biyosferdeki mevsimsel değişimler de bu konuda etkilidir. Bu yüzden coğrafi kutuplar yıl boyunca sarmal, döngüsel bir şekilde hareket ederler, ancak aynı zamanda yönlendirilmiş kutup göçü de yaşanır.
Bu kutup göçü nedeniyle coğrafi Kuzey kutbu yılda on santim kadar güneybatıya kayıyor. Aslında bu kaymaya, Buz Devri’nin kütleçekimsel sonuçları gibi doğal etkiler neden olur. Bununla birlikte, 1990’lardan beri dolaylı bir insan etkisi de söz konusu: İnsan kaynaklı iklim değişikliği kutup buz kütlelerini erittiği için, dünyanın kütle dağlımı değişiyor. Hepsi bu kadar da değil: İnsanlar kutup hareketlerini dolaylı yoldan da etkiliyorlar.
Araştırmacılar yeraltı sularının kullanılmasının kutup kayması üzerindeki etkisini incelediler. Çünkü tarım, endüstri ve kentler için artan su ihtiyacı yeraltı sularının seviyesini düşürüyor ve çekilen su yeryüzünde başka bir yerde dağılıyor. Bunun sonucunda ise kütleler yavaş yavaş yer değiştiriyorlar. Yeraltı suları daha fazla çekilen bölgeler hafiflerken, okyanuslar ve atmosfer buharlaşan ya da akan su ile kütle kazanıyorlar. İklim modellerine göre yeraltı su rezervleri 1993 ila 2010 yılları arasında 2.150 ton azalmış. Sadece yirmi yıl içinde yeraltı sularının çekilmesi yüzünden dünyamızın ekseni 78,48 santim kadar kaymış. Yıla göre hesaplandığında, her yıl için 4,3 santimlik bir kayma ortaya çıkıyor.
Bilim insanları şimdilik korkulacak bir durumun olmadığını ama dünyamızın ekseninin daha fazla kaymaya devam etmesi halinde, Güneşe doğru olan eğimin değişeceğini ve dolayısıyla da iklimi etkileyebileceğini söylüyorlar. Bu tür büyük eksen kaymalarıyla ilgili örnekler dünya tarihinde zaten var. Mesela araştırmacılar üç milyon yıl kadar önce başlayan Buz devrinin, üç derecelik bir kutup hareketiyle gerçekleştiğini tahmin ediyorlar.
HABERE YORUM KAT
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.