ABD Başkanı Donald Trump'ın önemli ticaret ortaklarına yönelik kapsamlı yeni gümrük tarifelerini açıklamasının ardından küresel finans piyasaları çalkantıya sürüklendi. Yatırımcıların misilleme önlemleri dalgası ve senkronize bir ekonomik yavaşlama korkularını da körükledi.

Trump, yabancı hükümetler tarafından Amerikan mallarına uygulanan vergilerin yarısına denk gelecek şekilde ayarlanmış vergiler uygulamayı tercih etti. Ancak Beyaz Saray, tartışmalı bir şekilde, KDV ücretleri, ürün yasakları, sübvansiyonlar ve döviz manipülasyonu iddiaları gibi dolaylı ticaret engellerini de hesaplamalarına dahil etti.

ABD'nin kilit ortakları gümrük vergilerinde artışa tanık olacak: Çin yüzde 34, Japonya yüzde 24 ve Avrupa Birliği (AB) yüzde 20 gümrük vergisiyle karşı karşıya kalacak. Kanada ve Meksika USMCA çerçevesinde muaf tutuluyor.

Otomobil sektörü daha da fazla zarar görebilir. Avrupalı otomobil üreticileri halihazırda ABD'ye araç ihracatında yüzde 25'lik bir gümrük vergisiyle karşı karşıya ve bunun üzerine ek vergiler eklenecek.

Bu hamle, daha ılımlı bir yaklaşım bekleyen piyasaları şaşkına çevirerek, yatırımcıların yeni bir ticaret savaşı ve potansiyel bir küresel ekonomik yavaşlama konusundaki endişelerini körükledi.

Dünya genelinde borsalar düştü
Küresel hisse senedi endeksleri keskin bir düşüş yaşadı. S&P 500 vadeli işlemleri yüzde 3'ten fazla düşerek yaklaşık son üç yılın en kötü günlük kaybını yaşadı. Euro STOXX 50, büyük ihracatçıların satışların yükünü çekmesiyle yüzde 2,2 düştü.

Adidas AG ve Puma hisseleri, yatırımcıların Alman spor giyim firmalarının Nike Inc. gibi ABD'li rakipleri karşısında rekabet gücünü kaybedebileceği endişesiyle yaklaşık yüzde 10 düştü. Fransız EssilorLuxottica da yüzde 4'ün üzerinde değer kaybetti.

Fransız CAC 40 endeksi, bankalar ve lüks hisselerdeki sert kayıpların etkisiyle yüzde 1,8 oranında geriledi. Societe Generale, BNP Paribas ve Credit Agricole sırasıyla yüzde 3,8, yüzde 3,7 ve yüzde 3,2 değer kaybetti. Lüks devleri Kering, LVMH ve Hermès yüzde 2,8 ile yüzde 3,1 arasında değer kaybetti.

İtalya'nın FTSE MIB endeksi yüzde 1,8 değer kaybederken, yerel bankalar ağır darbe aldı: BPER Banca yüzde 4,9, UniCredit yüzde 4,1 ve Banco BPM yüzde 3,5 düştü.

Almanya'nın DAX endeksi yüzde 1,4 gerilerken, Commerzbank ve Deutsche Bank sırasıyla yüzde 6,5 ve yüzde 3,6 değer kaybetti. Piyasa değeri açısından Avrupa'nın en büyük şirketi olan SAP AG yüzde 2,5 düştü.

İspanya'nın IBEX 35 endeksi, CaixaBank, Banco Santander, Banco Sabadell ve Bankinter'deki yüzde 3'ü aşan kayıplarla yüzde 1,5 geriledi.

Yurtiçine dönük Avrupa hisseleri değer kazandı
Daha geniş çaplı satışların ortasında, piyasalar AB politika yapıcılarının ABD'nin Avrupa'ya ihracatını cezalandırarak oyun alanını eşitleyebilecek misilleme tarifelerini beklediğinden, yurtiçi odaklı Avrupalı şirketler ılımlı bir şekilde değer kazandı.

Defansif sektörler alım ilgisi gördü. Danone ve Carrefour gibi temel tüketim malları ve E.ON, Iberdrola, Enel, ENGIE ve A2A gibi kamu hizmetleri yüzde 1 ila yüzde 2 arasında yükseldi. Telekom şirketleri Telefonica, Orange, Deutsche Telekom, Vodafone ve Swisscom da yükseliş kaydetti.

Dolar zayıflarken euro yükseliyor
Döviz piyasalarında dolar, ABD varlıklarından kaçış ve Trump'ın gümrük vergisi artışının küresel ekonomik yansımalarına ilişkin artan endişeler nedeniyle keskin bir şekilde zayıfladı.

Euro yüzde 1,2 artışla 1,0990$'a yükselerek Ekim 2024 başından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Sterlin yüzde 1 değer kazanarak 1,3122$'a yükseldi ve son altı ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Dolar, İsviçre frangı karşısında yüzde 1,5 değer kaybetti.

Tahvil ve altın liman olarak görülüyor
Devlet tahvili piyasaları yatırımcıların güvenlik arayışıyla yükseldi. Almanya'nın 10 yıllık Bund getirisi 6 baz puan düşerek yüzde 2,65'e geriledi. İspanyol 10 yıllık bonoları ve İtalyan BTP'lerinin getirileri 5 baz puan düşerek sırasıyla yüzde 3,30 ve yüzde 3,78 oldu.

Altın fiyatları dalgalı bir seans geçirdi. Değerli metal, günün ilerleyen saatlerinde yüzde 0,5 geri çekilmeden önce ons başına 3.167 dolar (2.911 euro) ile yeni bir rekor seviyeye ulaştı.

Petrol ve gaz düşüşte, bitcoin direniyor
Enerji piyasaları da küresel talebe ilişkin artan endişeleri yansıttı. West Texas Intermediate ham petrolü yüzde 3,5 düşüşle varil başına 70 doların (64 euro) altına inerken, Brent ham petrolü yüzde 3 düşüşle 72 dolar (65 euro) geriledi.

Hollanda TTF gösterge fiyatında doğal gaz fiyatları megawatt saat başına yüzde 2 düşüşle 40,2 euroya geriledi.

Riskten kaçış havasına rağmen, başlıca kripto para birimleri dirençli kaldı. Bitcoin gün içinde yüzde 1 artarak 83.368 dolardan (76.030 euro) işlem gördü ve daha geniş varlık oynaklığına meydan okudu.