Sırbistan’daki kömür madencileri, muhtemelen Romalılar tarafından yakınlardaki bir şehre ve imparatorluğun sınırındaki askeri karargâha ikmal yapmak için kullanılan büyük bir ahşap teknenin kalıntılarını keşfettiler.
Arkeologlar, ahşabın radyokarbon tarihlerini bekliyorlar, ancak bunun MS üçüncü veya dördüncü yüzyıllardan olabileceğini düşünüyorlar. Antik geminin, Tuna Nehri ile MS 1. yüzyılın başlarında kurulan yaklaşık 1.6 kilometre uzaklıktaki Roma şehri Viminacium arasındaki küçük nehirler boyunca malzeme taşıdığı öne sürülüyor.
Söz konusu tekne, Temmuz ayı sonlarında Belgrad’ın yaklaşık 50 kilometre doğusundaki Kostolac yakınlarında yer alan Drmno yer üstü kömür madeninde ortaya çıkarıldı.
Ahşap kalıntılar, yüzeyin yaklaşık sekiz metre altında bir alüvyon tabakasına gömülmüştü. Tekne, mekanik kazıcı ile üst toprak kesilerek madenin kömür damarına ulaşılırken, yarma duvarında bulundu.
Bunu bulan madenciler daha sonra Belgrad merkezli Arkeoloji Enstitüsü tarafından işletilen yakınlardaki Viminacium arkeoloji parkındaki arkeologlarla temasa geçti.
Bir sözcü, ahşap gibi organik malzemelerin genellikle havaya maruz kaldığında çürüdüğünü, ancak ahşap levhalar ve üzerlerindeki kum nemli olduğu için, bu koşulların eski teknenin korunmasına yardımcı olduğunu söylüyor.
Ancak ortaya çıkarıldıktan sonraki büyük tehlike, tekneyi çok çabuk kurutmakla tehdit eden parlak güneşti, bu nedenle arkeologlar tekneyi kazarken kalıntıları suyla ıslattı.
Önemli bir tedarik teknesi
Tekne orijinalinde yaklaşık 20 metre uzunluğunda ve yaklaşık 3,5 metre genişliğindeydi. Bir mavna gibi düz tabanlıydı ve arkeologlar onun Tuna ile Viminacium arasında yük taşımak için kullanıldığını düşünüyorlar.
“Mavnanın kıyıdan çekilmiş olması veya küreklerle sürülmüş olması muhtemel ve uygun durumlarda, yardımcı bir yelken kullanarak hareket etmek için rüzgarı da kullanmış olabilir.”
Tekne, yakınlarda ortaya çıkarılan ilk antik tekne değil: 2020’de bölgede benzer teknelerin kalıntıları bulundu, bu da bölgenin bir zamanlar yakınlardaki Tuna Nehri’nin gezilebilir bir durgun su olduğunu gösteriyor.
İmparatorluk sınırı
Viminacium, bir Roma yerleşimi ve askeri kalesiydi ve MS 87’den sonra Roma İmparatorluğu’nun Yukarı Moesia (Moesia Superior) sınır eyaletinin başkentiydi.
Burası, önemli bir ticaret merkezi ve Roma kültürünün bölgesel merkeziydi. Arkeologlar, Viminacium’un 45.000 kişilik bir nüfusa sahip olduğunu tahmin ediyor ve bu da onu o zamanlar Balkanlar’daki en büyük yerleşim yerlerinden biri yapıyor.
Oradaki kalede birkaç Roma lejyonu bulunuyordu ve kuzeydeki insanlar herkesin bildiği gibi Romalılara karşı savaşıyorlardı.
Ancak şehir ve kale, 411’de Avrupa’nın büyük bölümünde Roma egemenliğine son veren Hunlar tarafından yok edildi. Viminacium, altıncı yüzyılın başlarında Bizans imparatoru Büyük Justinianus tarafından yeniden inşa edildi, ancak 582’de Avrasya bozkırlarından gelen Avarlar ile yeniden yıkıldı.
Önemli bir yerleşim
Viminacium’un kalıntıları 19. yüzyılda keşfedildi ve şu anda Sırbistan’ın en önemli Roma yerleşim yerlerinden biri, ancak sadece küçük bir yüzdesinin kazıldığı tahmin ediliyor.
Arkeologlar, gümüş ve altından yapılmış yüzlercesi de dahil olmak üzere, zengin bir şekilde dekore edilmiş mezarlar, antik atölyeler, saraylar, tapınaklar, sokaklar, plazalar ve surların yanı sıra; Roma hamamları; yarış arabaları için bir parkur ve 12.000 kişilik bir amfi tiyatro gibi sayısız eser ve yapı ortaya çıkardılar.
Ayrıca 2021 yılında amfitiyatro kalıntılarında kurban edilmiş olabilecek en az 13 köpeğin kalıntıları bulundu.