Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlanma ve İşleme Teknolojisi Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Uğur Özsandıkçı, Karadeniz'deki yunus popülasyonunun hem uluslararası hem de yerel ölçekte yapılan bilimsel çalışmalarla yakından takip edildiğini söyledi.
Türkiye'nin dahil olduğu, 24 taraf ülkenin katılımıyla imzalanan "Karadeniz, Akdeniz ve Mücavir Atlantik Bölgesinde Yaşayan Deniz Memeli Türlerinin Korunmasına Dair Anlaşma" çerçevesinde Karadeniz'deki yunus popülasyonun belirlenebilmesi için 2019 yılında başlatılan sayım çalışmalarının ön raporunun bir süre önce yayımlandığını belirten Özsandıkçı, söz konusu rapora göre Karadeniz'de 250 bin civarında yunusun yaşadığının tespit edildiğini anlattı.
Bir türün korunması ve gelecek nesillere aktarılması için önce stoklarının bilimsel olarak ortaya konulmasının önemine işaret eden Özsandıkçı, "Karadeniz'de bildiğiniz gibi üç yunus türü yaşıyor. Bunlar afalina, tırtak ve mutur. Bu üç tür de Karadeniz'de alt tür seviyesinde. Yani diğer denizlerdeki popülasyonlarıyla morfolojik ve genetik olarak farklılaşmış türler. 'Karadeniz'de ne kadar yunus var?' sorusunun cevabını, yapılan son çalışmalar her ne kadar henüz resmi olarak yayımlanmasa da ön raporlardan biliyoruz. Birtakım kesimlerin söylediği gibi milyonlarca yunus yok. Aşağı yukarı üç bireyin toplamı 250 bin yunus Karadeniz'de yaşamakta." diye konuştu.
İki yıl izleme ve takip yapıldı
Bir doğal liman kenti olan Sinop'un kıyılarındaki yunus türlerinin dağılımı ve sayılarının tespiti için üniversite olarak iki yıl süren takip ve görüntüleme yaptıklarını anlatan Özsandıkçı, Karadeniz'deki yunusların yüzde 2'sinin mevsimsel olarak Sinop kıyılarında yaşadığını belirlediklerini dile getirdi.
Özsandıkçı, çalışmanın bilim camiasında resmi veri olarak kabul gördüğünü vurgulayarak şöyle devam etti:
"Sinop Üniversitesi olarak Sinop Yarımadası civarında Gerze ile Ayancık arasında ne kadar yunus var, bunun cevabını aramaya çalıştık. 2019-2020 yıllarında mevsimsel olarak yaptığımız çalışmalar şunu gösterdi ki mutur türünden yaklaşık 1000 birey, tırtak türünden yaklaşık 300, afalina türünden ise yaklaşık 200 bireyimiz var Sinop civarında. Karadeniz’in yaklaşık binde ikisini temsil etmesine rağmen popülasyonun yüzde 1,5-2'si mevsimsel olarak Sinop'ta yaşıyor diyebiliriz. Bu anlamda Sinop önemli. Zaten 2021 yılında da Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) önemli deniz memelisi habitatı olarak tanımlamıştı."
Yunus ölümlerinde anormal denebilecek rakamlar yok
Bölgede kıyıya vuran ölü yunuslarla ilgili de 2016'dan itibaren izleme ve takibe devam ettiklerine dikkati çeken Özsandıkçı, "Bu türler hakkında bilgi edinmemiz, korunmasını sağlayabilmemiz için izleme çalışmalarını sürekli devam ettirmemiz gerekiyor. Ben 2016 yılından beri Sinop kıyılarında ölü yunusları takip ediyorum. Bugüne kadar baktığımızda 2021 yılında ufak bir pik vardı. Onun dışında anormal denebilecek rakamlar yok." ifadesini kullandı.
Özsandıkçı, bölgede yunus ölümlerinin genellikle ilkbaharda görüldüğünü, bunların da tesadüfen balık ağlarına takılma sonucu meydana geldiğini kaydetti.