İran'ın desteklediği Yemen'deki Husilerin Kızıldeniz'de Babu'l Mendep Boğazı'nda İsrail ile bağlantılı ticari gemilere yönelik başlattığı saldırılar sonrası denizcilik şirketlerinin rotalarını Ümit Burnu'na çevirmesi nedeniyle gemilerin seyahat süreleri 10 ila 14 güne uzuyor. Bazı gemilerin seyahat sürelerinin 20 güne kadar uzadığı belirtiliyor.
ABD ve İngiltere öncülüğünde Husilere karşı başlatılan saldırılar ve denizcilik şirketlerine bölgeyi kullanmamalarının tavsiye edilmesinin ardından Kızıldeniz'deki gemi trafiği hızla azalıyor.
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12'sinin yapıldığı, Akdeniz'i Kızıldeniz'e bağlayarak Avrupa ile Asya arasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı'ndan geçişler azalırken, Ümit Burnu'nu dolaşan gemilerin seyahat süreleri ve maliyetlerindeki yükseliş, navlun fiyatlarına da artış olarak yansıdı.
Denizcilik araştırma ve danışmanlık şirketi Drewry'nin Dünya Konteyner Endeksi'nden derlenen bilgilere göre, 40'lık konteyner bileşik endeksi 30 Kasım'da 1382 dolar seviyesinde iken 25 Ocak itibarıyla 3 bin 964 dolara yükseldi.
Navlun fiyatları bu dönemde yüzde 186,8 arttı. 40'lık konteynerin navlun fiyatında 25 Ocak itibarıyla yıllık bazda artış yüzde 93,6'yı buldu. Haftalık bazda ise fiyatlarda yüzde 5 yükseliş gerçekleşti. Navlun fiyatları 8 hafta boyunca artış gösterdi.
Bu dönemde navlun fiyatlarında en yüksek artış yüzde 355,6 ile Şanghay-Cenova hattında gerçekleşti. Şanghay-Rotterdam hattında navlun fiyatları aynı dönemde yüzde 325,6, Şanghay-New York hattında yüzde 139,7 ve Şanghay-Los Angeles hattında yüzde 120,4 arttı.
Drewry'nin Dünya Konteyner Endeksi'nde 40'lık konteynerin spot navlun fiyatı Ekim 2022'den beri en yüksek seviyesine ulaşırken, salgın öncesi dönem ortalamasının da yüzde 179 üzerinde bulunuyor.
Babu'l Mendep Boğazı'nda ticaret hacmi yüzde 59,2 azaldı
Kızıldeniz'deki saldırıların yoğunlaşmasıyla gemi trafiği 16 Aralık itibarıyla azalmaya başladı.
Uluslararası Para Fonu ve Oxford Üniversitesi tarafından oluşturulan PortWatch veri tabanına göre, Babu'l Mendep Boğazı'ndaki ticaret hacmi 21 Ocak ile biten haftada 2023 yılının aynı dönemine göre yüzde 59,2 yavaşladı.
Süveyş Kanalı'nın ticaret hacmi bu dönemde yüzde 44 geriledi. Ümit Burnu'nun ticaret hacmi ise söz konusu 7 günde yüzde 55,5 arttı.
Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company, Alman taşımacılık şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz enerji şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya aldı.
Danimarkalı tanker şirketi Torm, Kızıldeniz'in güneyinden tüm geçişlerini durdururken, enerji şirketi Shell de Kızıldeniz'den geçişlerini askıya aldı.
Son olarak Katar enerji şirketi, Kızıldeniz'de devam eden durum nedeniyle sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gemilerini Ümit Burnu aracılığıyla Avrupalı alıcılara ulaştırmaya karar verdi. Şirket, dün İspanyol enerji kuruluşu Endesa'ya LNG kargosunda 10-12 günlük gecikme yaşanacağını bildirdi.