Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) Başkanı Ayşem Ulusoy, taşınan yük ve verilen taşıma hizmeti karşılığında ödenen bedel olarak tanımlanan navlun fiyatlarındaki gelişmelere ilişkin değerlendirmede bulundu.
Kovid-19 salgını döneminde navlun piyasasının normal seyrinin dışına çıktığını ifade eden Ulusoy, bu gelişmeyi birkaç parametrenin etkilediğini söyledi.
Ulusoy, 2020-2021 periyodunda tedarik zincirinde ciddi bozulmalar olduğunu anımsatarak, salgın sonrasında ise ertelenen talebin hızlı şekilde dünya pazarlarına aktığını, darbe alan lojistik ağın, artan talebi karşılamaya çalışırken tıkandığını bildirdi.
Bu tıkanmanın navlun fiyatlarının tarihte görülmemiş seviyelere çıkmasına yol açtığına dikkati çeken Ulusoy, "Özellikle, Çin’den ABD'ye yapılan taşımalarda ithalat-ihracat dengesinin kurulabilmesi için dolu giden konteynerlerin boşaldıktan sonra geri dönmesi gerekmekteydi ancak giden konteynerlerin geri gelmemesi tedarik zincirinde büyük sıkıntıların yaşanmasına sebep oldu." diye konuştu.
Konteyner Navlun Endeksi bir yılda yüzde 78 geriledi
Ulusoy, başta Çin olmak üzere Hindistan ve Malezya'nın konteyner üretimine ağırlık verdiğine işaret ederek, takviye yatırımlar yapılarak ekipman sıkıntısının aşılmaya çalışıldığını anlattı.
Fiyatlardaki değişime değinen Ulusoy, şunları kaydetti:
"Şanghay Konteyner Navlun Endeksi, haziranda geçen yılın aynı ayına göre yüzde 78 azalarak 924 dolar seviyelerine düştü. Geçen yıl haziranda ortalama navlun ücreti 4 bin 222 dolar seviyesindeydi. Salgın döneminde belli bölgelerde kalan konteynerler normalleşmeyle birlikte tekrar dolaşıma girdi. Böylece navlun fiyatları salgın öncesi seviyelerine geriledi."
Çin'in dünya konteyner üretiminin yüzde 90'ını karşıladığını ve 2024 yılında üretimde yavaşlamaya gideceğini belirten Ulusoy, dolaşımdaki konteyner sayısında denge sağlanacağını bildirdi.
Ulusoy, her bir konteynerin 15 yıl ömrü olduğu bilgisini vererek, şu değerlendirmede bulundu:
"Büyük konteyner hatları ekonomik ömrü dolan konteynerleri hurdaya çıkartıp, yeni konteynerleri devreye alarak arz fazlasını normal seviyelere getirmeye çalışacak. Navlunlardaki düşünün bir başka nedeni de dünya pazarlarında ertelenen talebin tedarik edilmesiyle emtia, ham madde ve ürün bazında bütün fiyatlar yukarı yönlü hareket ederek dünya piyasalarında enflasyonist ortamlar oluşturmaya başladı. Ayrıca, akaryakıt fiyatlarının düşmesi de navlun fiyatlarındaki düşüşü etkileyen bir diğer nedendir."