Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması, Rusya, Ukrayna, Türkiye ve BM arasında yapılan ve tahıl ticaretini düzenlemeyi amaçlayan bir anlaşma olarak bilinmektedir. Anlaşma 120 gün süreyle geçerli olacak şekilde 22 Temmuz 2022'de İstanbul'da imzalanmıştır. Çeşitli dönemlerde tarafların uzlaşması ile anlaşmanın süresi 17 Temmuz 2023 tarihine kadar uzatılmıştır. Ancak son gelişmeler, anlaşmanın fiilen feshedildiğini göstermektedir. Bu durum, farklı ülkelerin bu konuya yönelik farklı yaklaşımlarını ortaya koymuştur.
Rusya, anlaşmanın Rusya'yı ilgilendiren kısmıyla ilgili verilen sözlerin yerine getirilmediğini belirterek anlaşmayı sonlandırdığını açıklamıştır. Bu karar, Rusya'nın tahıl ticaretinde daha özgür bir politika izlemek ve kendi çıkarlarını korumak istediğini göstermektedir.
Avusturya Dışişleri Bakanlığı, Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması'na ilişkin olarak "gıda silah değildir" etiketiyle bir paylaşım yaparak Rusya'yı anlaşmayı uzatmaya çağırmıştır. Bu paylaşım, Avusturya'nın anlaşmanın küresel gıda güvenliği için önemli olduğunu ve insanların ihtiyaçlarının karşılanmasında anlaşmanın rol oynadığını vurguladığını göstermektedir.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen, Rusya'nın anlaşmayı sonlandırma kararını şiddetle kınamıştır. Bu tepki, Avrupa Birliği'nin anlaşmanın devam etmesini ve ticaretin düzenli bir şekilde sürdürülmesini istediğini göstermektedir.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres'in de çalışmasına ihtiyaç olduğunu belirterek uluslararası desteğe vurgu yapmıştır. Bu açıklama, Ukrayna'nın anlaşmanın devam etmesi ve tahıl ticaretinin düzenlenmesi konusunda uluslararası toplumun desteğini aradığını göstermektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Karadeniz Tahıl Girişimi'nin hayata geçirilmesi ve süresinin uzatılması temennisinde bulunmuştur. Türkiye, anlaşmanın dünya piyasalarına tahıl ürünü sevk edilmesi ve gelir seviyesi düşük ülkelerin gıda krizinin önüne geçilmesi gibi pozitif etkilerini vurgulamıştır.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, anlaşmanın genişletilmesi ve süresinin uzatılmasının elzem olduğunu belirtmiştir. Bu açıklama, ABD'nin anlaşmanın sürdürülmesi konusunda önemli bir destekçi olduğunu ve ticaretin istikrarlı bir şekilde devam etmesini istediğini göstermektedir.
Çin Dışişleri Bakanlığı, anlaşmanın tam olarak uygulanmasını desteklediklerini açıklamıştır. Çin'in tahıl ithalatında Ukrayna'dan büyük bir paya sahip olduğu düşünüldüğünde, anlaşmanın uzatılmaması durumunda Çin'in daha pahalı kaynaklara yönelmek zorunda kalacağı ve bu durumun küresel gıda fiyatlarını artırabileceği anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak, Karadeniz Tahıl Girişimi Anlaşması ve uluslararası yaklaşımlar, bölgedeki gerilimin arttığına ve anlaşmanın geleceğine dair belirsizliklerin olduğuna işaret etmektedir. Rusya'nın anlaşmayı sonlandırma kararı, bölgedeki tahıl ticaretinin dengelerini etkileyebilir ve bölge ülkeleri arasında gerginliklere yol açabilir. Avusturya, Avrupa Birliği ve Ukrayna gibi aktörler, anlaşmanın devam etmesi ve tahıl ticaretinin düzenlenmesi konusunda çaba sarf etmekte ve uluslararası toplumun desteğini aramaktadır. Bölgedeki bu gelişmeler, Karadeniz'deki jeopolitik dengeyi etkileyebilecek ve küresel gıda piyasasına yansımaları olabilecek önemli bir konuyu işaret etmektedir.