Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri Konulu Hükümetler Arası Bilim-Politika Platformunun (IPBES) raporunda, küresel ölçekte doğanın son 50 yılda geçirdiği değişimin biyolojik çeşitliliği ciddi anlamda etkilediği belirtildi. Raporda, küresel düzeyde doğaya doğrudan en çok zarar veren 5 etmen, denizlerde ve karalarda arazi kullanımındaki değişimler, organizmaların doğrudan tüketilmesi, iklim değişimi, kirlilik ve yabancı türlerin istilası olarak sıralandı.
Tarım ve Orman Bakanlığının 2022 Faaliyet Raporu'na göre Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü de doğrudan zararlı istilacı yabancı türlerin oluşturduğu tehditlerin önlenmesine ilişkin geçen yıl proje başlattı.
"Türkiye'deki Karasal Ortamlarda ve İç Sularda İstilacı Yabancı Türlerin Tehditlerinin Değerlendirilmesi Projesi" kapsamında hazırlanan acil eylem planlarının uygulanması, Edirne'deki Meriç Deltası Sulak Alanı'nda su maymunu, Trabzon'daki Solaklı Vadisi’nde itdolanbacı bitkisi, Afyonkarahisar'daki Seyitler Baraj Gölü'nde gümüşi havuz balığı, Denizli'deki Acıgöl kaynaklarında doğu sivrisinek balığı, Ankara'daki Seğmenler ve Portakal Çiçeği parklarında yeşil papağan ve Antalya'nın muhtelif yerlerinde görünen kırmızı yanaklı su kaplumbağası için proje çalışmaları yapılıyor. Bu yıl da devam edilecek eylem planının bütçesi 4,5 milyon lira olarak belirlendi.
Projeyle istilacı yabancı türler konusunda mevzuat eksikliğinin giderilmesi ve AB mevzuatına uyumlaştırılması, halkın bilincinin ve farkındalığının artırılması, yerli türler ve ekosistemler üzerinde istilacı yabancı türlerin neden olduğu baskıların azaltılması ve yok edilmesi hedefleniyor.
Benekli balon balığı avlayana adet başına 12,5 lira ödeme
Türkiye'nin denizlerine farklı yollarla gelen söz konusu türlerle mücadele için de çeşitli çalışmalar yapan Tarım ve Orman Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ile işbirliği içinde Küresel Çevre Fonunun (GEF VI) finansal desteğiyle "Önemli Denizel Biyolojik Çeşitlilik Alanlarında İstilacı Yabancı Türlerin Oluşturduğu Tehditlerinin Değerlendirilmesi Projesi" yürütüyor.
Bu projeyle önemli denizel biyoçeşitlilik alanlarında istilacı yabancı türler belirlenerek etkilerinin azaltılması veya yok edilmesi, doğal türler ve habitatlar üzerinde baskı olmaktan çıkarılması ve izlenmesi planlanıyor. Bu projenin bütçesi ise 3,3 milyon lira olarak belirlendi.
Denizlerdeki istilacı türlerle ilgili, iklim değişikliğinin ekosisteme etkisi konusunda araştırma yürütüldü, Akdeniz ve Ege Denizi'nde önemli istilacı türlerden balon ve aslan balığıyla mücadele için, bu türlerin avcılığı destekleme kapsamına alındı.
Türkiye sularında en fazla istilacı özellik gösteren balon balığı avcılığının desteklenmesi kapsamında, geçen yıl adet başına benekli balon balığı için 12,5 lira, diğer balon balığı türleri için 2,5 lira destekleme ödemesi yapılıyor.