Ekim ayında gerçekleştirilen IMO Deniz Çevre Koruma Komitesi’nin (MEPC 82) toplantısında, “kutup yakıtları” kavramı ele alındı ve siyah karbon için yeni düzenlemelerin çerçevesi oluşturuldu. Bu çerçeve, Arktik ve küresel deniz ekosistemlerinin korunması adına önemli bir adım olarak öne çıkıyor.
Gemi Emisyonları Arktik İçin Tehdit Oluşturuyor
Siyah karbon, fosil yakıtların eksik yanmasından kaynaklanan ve kar ve buz üzerinde birikerek erimeyi hızlandıran kısa ömürlü bir iklim kirleticisi olarak biliniyor. Kar ve buzun erimesi, dünya yüzeyindeki albedo etkisini azaltarak, daha fazla ısının emilmesine neden oluyor. Bilim insanları, Arktik'teki kara karbon emisyonlarının 2011'den bu yana iki katına çıktığını ve bu artışın iklim değişikliği üzerindeki yıkıcı etkilerini artırdığını belirtiyor.
Yeni Kurallar 2026'ya Kadar Yürürlüğe Girebilir
IMO, siyah karbon emisyonlarının 2026'ya kadar düzenlenmesi için yoğun bir hazırlık sürecine girdi. Ocak ayında yapılacak teknik komite toplantısında, siyah karbon düzenlemeleri detaylandırılacak ve ardından Nisan 2025’teki MEPC 83’te onaylanması beklenen bu kurallar, küresel nakliye endüstrisine önemli bir dönüşüm getirecek.
IMO Üye Devletleri, Arktik’te siyah karbon emisyonlarını sınırlamak amacıyla, kutup yakıtları konusunda daha temiz enerji kaynaklarına geçilmesini teşvik ediyor. Ağır yakıt yağları gibi kirli yakıtların daha hafif damıtıklara dönüştürülmesi, kara karbon emisyonlarını %80'e varan oranlarda azaltabilir. Bu adım, IMO’nun Arktik'in hızlı eriyen buzullarını koruma çabasının önemli bir parçası olarak öne çıkıyor.
Yeni Emisyon Kontrol Alanları (ECA) Geliyor
MEPC 82’nin en dikkat çeken kararlarından biri de Kanada Arktik suları ve Norveç Denizi’nde yeni emisyon kontrol alanlarının (ECA) belirlenmesi oldu. 1 Mart 2026’da yürürlüğe girecek olan bu yeni alanlarda, gemiler nitrojen oksit (NOx), kükürt oksit (SOx) ve partikül madde (PM) emisyonlarını azaltmak zorunda olacak. ECA’lar, ayrıca siyah karbon emisyonlarını düşürmeye de katkı sağlayacak.
Portekiz’in yönetiminde yürütülen bir proje ile Kuzey Atlantik’te de bir ECA oluşturulması gündemde. Bu alan, potansiyel olarak Portekiz sularından Grönland kıyılarına kadar genişleyerek, Avrupa’nın batı kıyı şeridi boyunca hava kalitesinde iyileşmeler sağlayabilir.
IMO’dan Arktik İçin Kritik Adımlar Bekleniyor
IMO, siyah karbon emisyonlarının azaltılması için zamanla yarışıyor. Küresel ısınmanın etkilerinin her geçen gün arttığı bu dönemde, zorunlu düzenlemelerle kara karbonun gemilerden kaynaklanan etkilerinin sınırlandırılması elzem. Arktik'teki buzulların korunması, yalnızca bölgesel bir mesele değil, dünya iklim dengesi için de kritik bir konu. IMO’nun aldığı bu kararların, iklim kriziyle mücadelede yeni bir dönemi başlatması umuluyor.