Oda Meclis Salonu’nda, İMEAK DTO Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, gündem maddeleri görüşüldü ve onaylandı.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, ekonomik ve sektörel değerlendirmelerde bulundu.
Öncü göstergelerin küresel ekonominin resesyona gittiğini göstermekle birlikte resesyonun boyutu konusunda karışık sinyallerin geldiğini belirten Tamer Kıran, bundan birkaç ay önce Çin’de hızla artan Covid vakaları ve artan kapanmalardan bahsedildiğini, diğer taraftan, kış ayları yaklaştıkça Avrupa’nın enerji krizinin büyüme üzerine çok daha güçlü baskı kuracağı beklentisinin yüksekliğine dikkat çekti.
Geldiğimiz noktada bu tabloda değişim sinyallerinin artmaya başladığını belirten Tamer Kıran, Çin’in Covid ile mücadelede neredeyse 180 derece dönerek tamamen açılma yoluna döndüğünü, Avrupa’da ise 2022 yılının kayıtlara giren en sıcak yıl olduğunu, Ocak ayında da ılıman havaların devam ediyor olmasının enerji krizinin büyüme tarafına vereceği zarar riskini azaltmaya başladığını kaydetti.
Tamer Kıran, “İklim Krizi maalesef geleceğimiz için artan bir tehdit olmaya devam ederken, böyle sürmesi halinde kısa vadede Avrupa’nın büyümesi açısından olumlu yansımaları olacak gibi… Haliyle de Çin ve AB’nin beklenenden iyi performans göstermesi olası küresel resesyonu daha hafifletebilecek dolayısıyla pandemi ve iklim önümüzdeki günlerin nereye gideceğini belirleyici unsurlar olacak.” dedi.
Türkiye ekonomisine bakıldığında Aralık ayından itibaren yavaşlamadan tekrar büyümeye doğru bir gidişatın izlendiğini belirten Tamer Kıran, gerek küresel ekonomide resesyon beklentilerinin azalmasıyla ihracat siparişlerinde artış eğiliminin başlamasının, gerek iç talepte ücret artışları ve Kredi Garanti Fonu (KGF) paketleri ile gözlenen canlanmanın büyümeyi desteklemeye başladığını kaydetti.
Aralık ayında aylık yüzde 1,18 artan Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE), çok güçlü baz etkisi ile beklendiği gibi sert bir düşüş gösterdiğini ve yıllık yüzde 64,27 seviyesine gerilediğini, diğer taraftan Üretici Fiyat Endeksi’nin (ÜFE) aylık bazda 0,24 gerilerken, yıllık yüzde 97,72 olduğunu belirten Tamer Kıran, döviz kurlarında yatay seyir ve emtia fiyatlarında gerilemenin bu düşüşün en önemli nedeni göründüğünü ifade etti.
Bacasız sanayi olarak nitelendirilen turizmin ise istihdam ve döviz gelirlerimizde önemli yerini koruduğunu belirten Tamer Kıran, turizm gelirimizin geçen yıl 42 milyar dolara yükseldiğini, 2022 yılında Türkiye’nin, Fransa ve İspanya’nın ardından Dünya’da en çok turist çeken 3. ülke olduğunu belirterek, turizm sektörünün önemine dikkat çekti.
Küresel Denizcilik Piyasaları
Küresel denizcilik piyasalarını da değerlendiren Tamer Kıran, 2022 yılında denizyolu taşımacılığı sektörünün, Covid-19'un etkisi, Rusya-Ukrayna savaşı ve dünya ekonomisindeki dalgalanma nedeniyle deniz taşımacılığına olan ihtiyacı yönetmenin yanı sıra yeşil dönüşüm için gerekli regülasyonlara odaklanılan bir yıl olduğunu belirterek, netice itibarıyla 2022 yılı genelinde küresel deniz ticaret hacminin bir önceki yıla göre %0,3 azalarak 11 milyar 983,4 milyon ton olarak gerçekleştiğini hatırlattı.
Denizyolu ticaret hacmindeki azalışta dökme kuru yük ve konteyner piyasasındaki düşüşler etkili olduğuna dikkat çeken Tamer Kıran, Covid-19 kaynaklı aksamalardan dolayı Çin'in ithalatının düşmesiyle kuru yük talebinde zayıflama, küresel olarak kötüleşen makroekonomik koşullar ve Rusya-Ukrayna çatışması kaynaklı tahıl ticaretindeki düşüş nedeniyle 2022 yılında kuru yük taşımacılığının ton bazında %2,2, ton-mil bazında %1,9 oranında azaldığını kaydetti.
Tamer Kıran, Ukrayna’nın tahıl ihracatındaki toparlanma ile tahıl ticaretinde beklenen artış, Çin’in yeniden açılmasıyla talebin desteklenmesi, makroekonomik olumsuzluklarda yılsonuna doğru hafifleme beklentisinin etkisiyle kuru yük taşımacılığında 2023 yılı için ton bazında %1,3 ve ton-mil bazında %2’lik ılımlı bir artış öngörüldüğünü söyledi.
Kıran, konteyner taşımacılığında ise 2022 yılının ilk yarısına kadar devam eden büyümenin, yılın ikinci yarısında tüketici harcamalarının küresel enflasyondan etkilenmesiyle taşıma hacimleri 2022 yılı genelinde TEU bazında %3,2, TEU-mil bazında %5 oranında önemli ölçüde azalış göstererek yılı zayıf bir şekilde tamamladığını kaydetti. Konteyner taşımacılığındaki zayıf görünümün azalan talep nedeniyle yeni yılın Ocak ayında da devam ettiğini belirten Tamer Kıran, 2023 yılı için piyasa belirsizliğinin devam etmesine rağmen TEU bazında %0,6 düzeyinde kısıtlı bir artış öngörüldüğünü belirtti.
2022 yılında enerji ticaretinin pozitif yönde ayrıldığını belirten Tamer Kıran, petrol ticaretinde %3,9, gaz ticaretinde %4,2 artış sağlandığını, tanker piyasasında özellikle ham petrol segmentindeki gemilerin navlunlarının 2021’e göre önemli ölçüde arttığını kaydetti.
Tamer Kıran, “Netice itibarıyla ticaret eğilimlerindeki belirsizliklere rağmen 2023 yılında denizyolu taşımacılığının ton bazında %1,5, ton-mil bazında %2,8 büyümesi beklenmektedir. Ancak Ukrayna- Rusya savaşının gidişatı, Çin’deki durgunluğun ne şekilde gelişeceği, dünyanın bazı bölgelerindeki jeopolitik riskler ve küresel ekonomideki dalgalanmalar bu beklentileri etkileyecek önemli risk faktörleri olarak karşımızda durmaktadır.” diye konuştu.
Ocak Ayı Faaliyetleri
Oda’nın Ocak ayı faaliyetlerinden de bahseden Tamer Kıran, Ocak ayı Meclis toplantısında Ticaret Bakanı Sayın Mehmet Muş’u ağırladıklarını hatırlatarak, “Hakikaten Bakanımız kendine has üslubu ile büyük bir içtenlikle sorularımızı yanıtladı, sorunların çözümü noktasında ilgili Genel Müdürlerine anında görevler tevdi etti. Sayın Mehmet Muş’a toplantımıza tefrişlerinden dolayı bir kez daha şükranlarımı sunuyorum.” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Bakanlığının düzenlediği 12. Kalkınma Planı Hazırlıkları kapsamında sektörün geniş bir bölümünü kapsayan Gümrük, Denizyolu Ulaşımı, Kent İçi Ulaşım, Lojistik, Su Ürünleri ve Turizm Özel İhtisas Komisyonlarının çalışmalarına Oda olarak iştirak edildiğini belirten Kıran, Nisan ayında sona erecek bu çalışmaların ülkemizin 2024-2028 yıllarını kapsayacak 12. Kalkınma Planına önemli girdi sağlayacağına dikkat çekerek, bu toplantılar vesilesiyle 12. Planda sektör için önemli olduğunu düşündükleri konuları gündeme getirme fırsatı bulduklarını söyledi.
Ocak ayı itibarıyla mübarek üç ayların manevi iklimine girilmiş bulunulduğuna dikkat çeken Tamer Kıran, Şubat ayında ikinci kandil olan Miraç Kandili’nin idrak edileceğini belirterek, mübarek günlerin ülkemize, İslam alemine birlik, beraberlik ve huzur getirmesini temenni etti.
Toplantıda, Gemi Brokerleri Derneği Başkanı İsmail Şahin, ”Navlun Piyasaları” konulu sunum yaptı.