Oda Meclis Salonu’nda, İMEAK DTO Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, gündemdeki maddeler görüşüldü.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran konuşmasına, Meksika’da görevli gemiye katılırken, çarmıhtan düşerek hayatını kaybeden Kaptan İzzet Atalay için başsağlığı dileyerek başladı.
Dünyadaki ekonomik gelişmeleri değerlendiren Tamer Kıran, küresel ekonomide yavaşlama sinyallerinin Nisan ayında bir miktar daha güçlendiğini belirterek, yavaşlamanın ağırlıklı olarak imalat sanayi sektörlerinden kaynaklandığının izlendiğini söyledi.
Enflasyon verilerine bakıldığında ABD enflasyonun beklenenden daha güçlü bir şekilde aşağı geldiğinin görüldüğünü belirten Tamer Kıran, ABD Merkez Bankası FED’in son faiz artırımı ile gelinen yüzde 5,25 seviyesinin hem beklenen hem de gerçekleşen enflasyonun üzerinde bir noktaya işaret ettiğini kaydederek, yaşanan bankacılık sektörü kaynaklı sıkıntılar da dikkate alındığında, FED’in faiz artırım sürecini sonlandırdığını ve buna bağlı olarak uluslararası piyasalarda borçlanma maliyetlerinin daha fazla artmayacağı yönünde bir beklenti oluştuğunun görüldüğünü söyledi.
Diğer taraftan gerek arz gerek talep yönlü koşulların Avrupa Birliği enflasyonunu canlı tutmaya devam ettiğini ve buna bağlı olarak Avrupa Merkez Bankası’nın faiz arttırımlarını devam ettirmesinin beklendiğini belirten Tamer Kıran, “Bu çerçevede, önümüzdeki süreçte Euro’nun değer kazanma potansiyeli daha güçlü göründüğünü söyleyebiliriz.” dedi.
Türkiye Ekonomisi
Türkiye ekonomisinin genel gidişatına bakıldığında deprem nedeniyle bir miktar gerileyen büyüme hızının tekrar toparlanma eğiliminde olduğunun görüldüğünü belirten Tamer Kıran, enflasyonun ise düşüşünü sürdürdüğünü kaydetti. Tamer Kıran, “Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 43,68 ile son 16 ayın, yurt içi üretici fiyatlarında da yüzde 52,11 ile son 18 ayın en düşük seviyesine düştü. Ancak yine de hedeflerin oldukça üzerinde olan bu sayılar, ekonomide öncelikli politikalardan birisinin enflasyonla mücadele olduğunu bize bir kere daha göstermiş durumda.” diye konuştu.
Nisan ayında ekonomimiz açısından en önemli gelişmelerden birisinin Karadeniz’de bulunan doğal gazın kullanıma girmesi olduğunu belirten Tamer Kıran, iki yıl gibi kısa bir sürede ilk etabı büyük başarıyla tamamlanan ve çıkarılmaya başlanan doğalgaz kaynaklarının tam kullanımının 2028 yılında gerçekleşmesini beklendiğini hatırlattı.
“Ülkemiz adına Müthiş Gelişmelere Tanık Oluyoruz”
Tamer Kıran, “Eylül ayına kadar günlük 10 milyon metreküp çıkarım ile mevcut talebin yüzde 7’si karşılanmış olacak. 2028 yılında yıllık 15 milyar metreküp çıkarım ile toplam talebin dörtte biri karşılanacak. Rakamlar gerçekten çok büyük ve ülkemizin hem enerji güvenliği hem de cari açığımızın azaltılması açısından katkısı önemli olacak. Geçen yıl yaklaşık 53 milyar dolar doğal gaz ithalat faturamız olduğunu düşünecek olursak, fiyatın yüksek olduğu dönemlerde 12-13 milyar dolarlık bir ithalat düşüşü potansiyeli olduğunu söyleyebiliriz. Bu kıymetli kaynağın bulunmasını, çıkarılmasını, ülkemize kazandırılmasını sağlayan başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere emeği geçenlere şükran ve teşekkürlerimi sunuyorum.” diye konuştu.
Son dönemde ülkemiz açısından müthiş gelişmelere tanık olunduğunu belirten Tamer Kıran, şöyle devam etti:
“Çok yakın bir zamanda ülkemizin gururu, yerli ve milli otomobil markamız TOGG’un ilk siparişlerinin teslimi gerçekleşti. Savunma sanayimizde Türkiye'nin ilk yerli ve milli Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi “Anadolu” Deniz Kuvvetlerimizin envanterine dahil oldu. TCG Anadolu’yu, savunma sanayinde denizcilik alanında bizi Şampiyonlar Ligi’ne taşıyan bir gelişme olarak nitelendiriyorum.
Yine Türkiye'nin Milli Muharip Uçağı (MMU) Kaan ile Anka-3 insansız savaş uçağı piste çıktı. İlk jet uçağımız Hürjet ve Atak-2 helikopteri ilk uçuşlarını gerçekleştirdi. Her biri mühendislerimizin, teknisyenlerimizin alın teri, emeği, azmi ile hayata geçen, yüksek teknolojiye dayalı tüm bu projelerden iftihar ettiğimi, büyük gurur ve mutluluk duyduğumu belirtmek isterim.”
Denizcilik Piyasalarında Durum
Denizcilik piyasalarını da değerlendiren Tamer Kıran, küresel ekonomik eğilimlerdeki belirsizlik devam ederken, küresel deniz ticaretinin 2023 yılında yıllık ton bazında %1,6 büyüyeceğinin tahmin edildiğini kaydetti.
Tamer Kıran, “Kilit bölgelerde enerji güvenliği önem kazanırken deniz ticaretindeki büyümede enerji ticaretinin etkili olacağı, yıl sonunda ise enerji ticaretinin %3,3 genişleyeceği öngörülüyor. Rusya-Ukrayna çatışmasının etkisiyle değişen ticaret yollarıyla birlikte küresel deniz ticaretinde ton-mil bazında ise %3 güçlü toparlanma bekleniyor.” dedi.
Konteyner taşımacılığının, tüketici harcamaları üzerindeki baskı ve artan perakende stokları nedeniyle talebin düşmesi sonucunda baskı altında kalmaya devam ettiğine dikkat çeken Tamer Kıran, denizyolu kuru yük taşımacılığının ise 2023 yılının ilk çeyreğinde yıllık %4 büyüdüğünü kaydetti.
Tamer Kıran, “Aynı dönemde Çin’in artan talebiyle birlikte denizyoluyla demir cevheri taşımacılığı yıllık %5,7 artış gösterirken, kömür taşımacılığı yaklaşık %13, tahıl taşımacılığı ise yaklaşık %2 büyüdü. Zayıf küresel ekonomik eğilimler ve Rusya-Ukrayna savaşı etkisiyle bazı emtialar üzerinde görülen baskı devam etse de enerji güvenliğine odaklanmanın kömür ticaretini desteklemesi ve tahıl ticaretinin geçen yıla göre toparlanma beklentisiyle deniz yolu kuru yük taşımacılığının bu yıl ton bazında %1,8 (ton-mil bazında %2,5) oranında büyümesinin beklendiğini söyleyebiliriz.” diye konuştu.
İş Dünyası Konut Seferberliği Kampanyasına Destek Çağrısı
Cumhuriyet tarihimizin en acı hadiselerinden birisi olarak hepimizde derin izler bırakan Kahramanmaraş merkezli depremlerin üzerinden üç ay geçtiğini hatırlatan Tamer Kıran, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nce (TOBB), 1 Nisan 2023 tarihi itibarıyla “El Verin Ev Yapalım” sloganıyla başlatılan “İş Dünyası Konut Seferberliği Kampanyası”na dikkat çekti.
İMEAK Deniz Ticaret Odasının merkez ve tüm şubeleri adına 75 milyon TL destekle bu kampanyaya katıldığını belirten Tamer Kıran, ayrıca kampanyada denizcilik camiasının katkısının daha net görülebilmesi ve bir sinerji yaratabilmek amacıyla Odamız adına gönderilecek bağışları toplamak için Türkiye Halk Bankası’nda (Halkbank) “İMEAK Deniz Ticaret Odası Deprem Bölgesi Kalıcı Konut Yapımı Yardım Hesabı” adı altında bağış hesabı açıldığını hatırlattı.
Her fırsatta denizcilik camiasının bu kampanyaya destek vermesi için çağrı yaptığını hatırlatan Tamer Kıran, “Meclis toplantımız vesilesiyle bir kez daha hatırlatmada daha bulunmak istiyorum. Tüm sektörümüzü yardıma davet ediyorum. Devletimizin yaptığı bu çağrıya cevapsız kalmayalım. Sektörün her bir ferdi, imkanları dahilinde bu projeye katkıda bulunmalı. Gücünüzün yettiği ölçüde ister bir daire ister bir tuğla bedeli karşılığı bağışta bulunarak bu ulvi hizmete katkı sağlayabilirsiniz.” diye konuştu.
Sektörel Gelişmeler
Nisan ayında sektörümüzü yakından ilgilendiren bir dizi yönetmelik ve mevzuat değişikliği uygulamaya konulduğunu belirten Tamer Kıran, “Limanlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile "Gemiler İçin Yetkilendirilmiş Kuruluşlar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini kaydetti.
Bir diğer önemli gelişmenin de Denizcilik Genel Müdürlüğü’nün, 6 Mart tarihli yazısı ile hayata geçirilen “Deniz Turizmi ile ilgili Bazı Gemi Cins Tanımlamalarına” ilişkin düzenlemelerde olduğunu kaydeden Tamer Kıran, söz konusu değişikliklere ilişkin sektörün de talepleri doğrultusunda düzenlemelerin yapılması için girişimlerin sürdüğünü belirtti.
Tamer Kıran, ayrıca Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünce İzmit, Mersin, İzmir limanlarında uygulamaya konulan “Gemi Trafik Hizmetleri Ücret Tarifesinin” yürürlüğünün durdurulması için de girişimlerde bulunduklarını sözlerine ekledi.
Meclis Toplantısında, Gemi Acentelik Hizmetleri Ücret Tarifesine ilişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılması hususu görüşüldü ve onaylandı.
Toplantıda, Piri Reis Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nafiz Arıca, “Denizcilikte Yapay Zeka” konulu sunum yaptı.