Husiler tarafından Kızıldeniz'de ticari ve askeri gemilere yapılan saldırılar, küresel ekonomide sınırlı da olsa sonuçlar doğurmaya başladı.
Krizin uzaması olasılığı, küresel enflasyon da dahil tüm ekonomik verileri olumsuz etkileme ve fiyat artışlarını tetikleme gibi riskler doğuruyor.
Saldırılardan en çok etkilenen sektör olan deniz taşımacılığı halihazırda baskı altına.
Afrika ile Arap Yarımadası arasındaki Bab el-Mandeb Boğazı'ndan geçerek Kızıldeniz'e açılan nakliye gemilerine yönelik saldırılar son haftalarda artış gösterdi. Husiler, ABD'ye ait bir ticari gemiyi de vurmuştu.
Bab el-Mandeb Boğazı, dünya deniz ticaretinin yaklaşık yüzde 12'si tarafından kullanılıyor. Fakat kasım ortasından beri bu oran yüzde 70 gerilemiş durumda.
Zira saldırılardan kaçınmak isteyen pek çok armatör, daha uzun ve daha maliyetli olan Güney Afrika'daki Ümit Burnu çevresinden geçen alternatif rotayı tercih etmeye başladı.
Deniz taşımacılığındaki krizin yansımaları
Sürelerin ve maliyetlerin uzamasının olumsuz etkileri Avrupa'da ve dünyada hissedilmeye başladı.
İsveçli mobilya devi Ikea, otomotiv devleri Tesla ve Volvo da dahil olmak üzere birçok şirket şimdiden gecikmeler yaşandığını duyurdu ve Avrupa'daki merkezlerde üretimlerini durdurdu.
Tesla, Avrupa'daki fabrikasında 29 Ocak ve 11 Şubat tarihleri arasında iki hafta süreyle üretime ara verileceğini açıklarken Volvo'nun Belçika'daki fabrikası da ocak ortasında üç gün kapanacağını duyurdu.
Katar Başbakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Casim es-Sani salı günü Dünya Ekonomik Forumu'nda yaptığı açıklamada, Sıvılaştırılmış Doğal Gaz (LNG) taşımacılığının Kızıldeniz'deki gerginlikten "etkileneceğini" söyledi.
Fiyatlar artar mı?
Nakliye şirketleri krizle ilgili maliyetleri karşılamak için önemli oranlarda fiyat artışlarını faturalara yansıtmış durumda.
Lojistik şirketi Container xChange, Kızıldeniz'deki krizin deniz taşımacılığının maliyetini yüzde 60 artırabileceğini ve sigorta ücretlerinde yaklaşık yüzde 20 ek prim artışı olabileceğini öngörüyor. xChange, yakıt masrafının da yüzde 20 artacağını tahmin ediyor.
Bu artışların yol açacağı sonuç ise enflasyon sarmalı. Uluslararası danışmanlık şirketi Oxford Economics "Kızıldeniz'in birkaç ay boyunca gemilere kapalı kalacağı ve nakliye maliyetlerinin aralık fiyatının yaklaşık iki katında kalacağı varsayımıyla" 2024 sonunda küresel enflasyonun 0.7 puan daha artacağı tahmininde bulunuyor.
Konu hakkında konuşan Avrupa Komisyonu'nun Ekonomik İşlerden Sorumlu Üyesi Paolo Gentiloni, "Kızıldeniz'de yaşananlar şu an için enerji fiyatları ve enflasyon üzerinde bir etkiye sahip görünmüyor. Ancak bu konuyu çok yakından takip etmemiz gerektiğini düşünüyoruz çünkü bu sonuçlar önümüzdeki haftalarda ortaya çıkabilir." ifadelerini kullanmıştı.