Ömür KARATAŞ
GOSDER Kurucu Başkanı
GOSDER Kurucu Başkanı Ömür Karataş, maliyet baskıları ve iş gücü verimliliği gibi zorluklara rağmen Türkiye’nin uluslararası arenada tercih edilen bir merkez haline geldiğini vurguluyor. Karataş, sektörün sürdürülebilir büyüme için yenilikçi çözümler ve eğitim odaklı yatırımlara ihtiyaç duyduğunu belirtiyor.
GOSDER'in kuruluş amacı nedir?
Alanında uzmanlaşmış gemi onarım sanayicilerini bir araya getirmek gemi onarımında yaşanılan sorunlara ortak çözüm bulmak, yeniliklerden haber almak, organizasyonunu büyütmek ve pazar payını artırmak, uluslararası onarım imkanlarına kavuşmak amacı ile Gemi Onarım Sanayicileri Derneği kurulmuştur.
Türk gemi onarım sanayii son yıllarda nasıl bir evrim geçirdi?
2008 yılında gemi inşa sanayiinde yaşanan olumsuz etkiler sonucu gemi inşa sanayii ile birlikte gemi ekipman üretici firmalar, gemi onarım sanayiini genişletmek üzere çalışma alanlarını gemi onarım sektörüne yöneltmişlerdir.
2015 yılında IMO tarafından gemilerdeki ballast suyu sterilizasyon sistemleri (BWTS) ile donatılması kararı ile mevcut gemiler bakım onarımlarını balast suyu sterilizasyon sistem montajına yönelik beş yıllık special survey’lerini planlayarak BWTS ekipman montajlarını daha uygun yaptıracakları bir yer olarak Tuzla ve Yalova gemi onarım bölgesini seçmişlerdir.
Yalova ve Tuzla’da yerleşik gemi onarım firmaları hızla organize olarak on gün gibi kısa zamanda BWTS kurulumunu gerçekleştirdiği gibi, gemilerim bakım ve onarım zamanları gelen ekipmanların bakım onarımlarını yaparak, gemi onarım sektöründe uzmanlaşmaya yönelmiş uluslararası kabul gören onarım kalitesine ulaşmıştır.
Gemi onarım sektöründe bugün karşılaşılan en büyük zorluklar nelerdir?
Gemi onarım sanayiinde uluslararası onarım maliyeti gemilerin onarım bütçelerini aşmayacak şekilde belirlendiği halde baskılanan döviz ve yaşanan enflasyon artışlarına bağlı olarak çalışan maliyetlerinin artışı; çalışma planlarını ve onarımda gecikme ve iş kalitesini olumsuz etkilemektedir. Düşen çalışma verimliliğini arttırmak için yapılan ekstra çalışmalar doğan maliyet artışları yabancı gemi firmalarının güvenini kaybettirmektedir.
Uluslararası düzenlemeler, Türkiye'deki gemi onarım sanayisini nasıl etkiliyor?
Gemi sanayiinde uluslararası düzenlemeler;
1. Taşıma ticareti; globalden lokal taşımaya yönelmiştir. Değişen dünya ticaretinde ülkelerin uzak mesafelerden hammadde ve mal taşımaları bölgesel alanlarda yapılmasına küçük tonajlı ve çok çeşitli taşımalarla, intermodal taşımaları ön plana çıkarmıştır. Bu nedenle konteyner taşımacılığına önem artmıştır. Treylerden trene, trenden gemiye bağlantılarla “Door to Door” (kapıdan kapıya) taşımacılığa yönelik düzenlemeler yapılmıştır.
Taşımaların daha kısa mesafelerde daha hızlı yapılabilmesi için, gemilerin onarımlarına daha sağlıklı daha tecrübeli firmalar ön plana çıkarak onarımda hata oranı olmayan tecrübeli firmalar ve zamanında onarım yapan tersaneler tercih edilmektedir.
2. Gemilerin emisyonlarını azaltma hedeflerine yönelik Retro Fit ve yeni inşa projelerini uygulamaya konulmuştur.
Gemilerin operasyonel verimliliklerini düzenli kontrol etmek yük başına harcanan yakıttan doğan emisyonu azaltmak için gemilere farkı sistemler monte edilerek (duel fuel) çift yakıt sistem uygulamaları (retro fit) projelerine yönelik onarım ve yenileme projelerinin yüksek teknoloji ile uygulanacağı ülkeleri ve tersaneler tercih edilmeye başlanmıştır.
Gemi onarım teknolojisinde global anlamda hangi yenilikleri görüyorsunuz? Sizin bu yeniliklere intibak durumunuzdan söz eder misiniz?
Mevcut gemilerde ve yeni inşa gemilerde onarım yenilikleri olarak Retro Fit projeler ve onların bakım onarımları ön plana çıkmaktadır.
Emisyon azaltmaya yönelik projelerde daha çok gerçek zamanlı kontrol ünitelere bağlı olarak daha az arıza gösteren ve daha uzun süreli çalışan ekipmanlara yönelinmektedir. Bu demektir ki; dünyada gelişen makine ve ekipmanlar daha uzun süreli çalışmaya ve daha az duruşa yönelik bakım onarım planlamasına baktığımızda; gemi onarım sektörü Retro Fit sanayine yani mevcut makine ve ekipmanını daha verimli çalıştıran malzeme ve kontrol sistemlerinin montajında söz sahibi olabilecek bir sektör stratejisi oluşturmaktır.
Eğitimin kalitesini arttırmaya yönelik yenilenen ekipmanların servis ve onarım kabiliyetlerinin eğitimlerini almak gerekecektir.
Sektör, çevre dostu ve sürdürülebilir uygulamalara nasıl adapte oluyor?
Gemi onarım sektöründe sürdürebilir onarımlar, onarımın yapılacağı ekipmanların ve onarım yapan personelin doğru onarım bilgileri ve personel eğitimlerine yönelik planlamalar ile mümkün olacaktır. Hata yapılmayan, sektörde başarılı ve zamanında yapılacak onarımlar önceden verilecek onarım eğitimleri ile mümkün olacaktır. Yapılacak onarımlar bildikleri onarım metodu ile değil olması gereken onarım prosedürleri ile sağlanacaktır.
GOSDER, her onarım firmasının kendi onarım yeteneklerine uygun olarak onarım prosedürlerini hazırlayıp onarım prosedürlerinde ortaya çıkaracak kayıp zamanları yok etmek için eğitimler verecek ve tedbirler alacaktır. Bu onarım prosedürleri doğrultusunda sürdürebilirlik ve çevre dostu çalışmalar ile mümkün olacaktır.
GOSDER, Türk gemi onarım firmalarını yurtdışında nasıl tanıtıyor?
Yurtiçi ve yurtdışında yapılan fuar organizasyonlarına ortak katılım sağlayarak üyelerin tanıtımını ve güvenilirliğini arttırmak. Yurtdışı organizasyonlara katılarak gemi onarım sanayicilerinin dünya gemi onarım pazarında yerini almasını sağlamak üzere SMM, Expomaritt, Europort, Navalia, Iranimex, Carara gibi uluslararası fuarlara katılarak GOSDER’in tanınırlığı sağlanmaktadır. Gemi sahipleri ve yurt dışında güvenilir firmalarla iş birliği ve onarım sözleşmeleri yapılmaktadır.
Gemi onarım sektöründe iş gücü gelişimi ve eğitim ne kadar önemli? Sizin bu alanda faaliyetleriniz var mıdır?
Dernek üyesi firmaların survey kuruluşlarınca GOSDER adı altında denetimi ve eğitimi sağlayıp uluslararası sertifikalandırmak. Dernek üyesi firmaların yurt dışına giriş çıkışını kolaylaştırmak için, gemi adamı cüzdanı, yeşil pasaport, vize, gümrüklü alan giriş izinleri, yurt dışında şube açma, Eximbank ve hizmet ihracatı desteği konularında kolaylık sağlamak için girişimlerde bulunulmaktadır.
Türk denizcilik endüstrisinde gemi onarım alanındaki büyüme fırsatları nelerdir?
Gemi onarım sanayii dünyada gittikçe büyüyerek bilinçlenerek dünya bankası verilerine göre 56 milyar (USD) seviyelerine ulaşmıştır. Yakın gelecekte iki misli büyüklüğe ulaşacaktır. Bu nedenle gelişmekte olan ve gelişmiş ülkeler gemi onarım sanayine stratejik öncelikle, teşvikler ve eksi faizli krediler vererek gemi onarım sanayine yatırım yapılmasına eğitimli personel istihdamına özen göstermektedirler. Gemi emisyon değerlerini düşürme amacı ile yapılacak Retro Fit projeler gemilerin büyüklüğüne göre ülke sanayilerine önemli bir gelir kaynağı olmaya devam edecektir.
Çin Cumhuriyeti bu alanda tüm hazırlıklarına tamamlayarak Dual Fuel Retro Fit projelerini ülke geneline yayarak önemli istihdam ve gelir kaynağı elde etmektedir.
GOSDER, denizcilik endüstrisindeki diğer paydaşlarla hangi ortak projelerde yer alıyor?
GOSDER üyesi firmalar birbiri arasında iş paylaşımını geliştirmek üzere mal ve hizmet teminde kaliteli onarımlara yönelik çalışmalara başlamıştır. GİSBİR (Gemi İnşa Sanayicileri Birliği Derneği) ile GOSDER, gemi onarım komisyonları kurarak ortak sorunlara çözüm üretmek ve iş birliğini geliştirmek üzere çalışma başlatılmıştır.
Son olarak eklemek istedikleriniz?
Dünya’da gemilerin onarımı beş yılda bir yapılmak üzere kurgulanmış olup, deneyimli ve tecrübesi yüksek eğitimli personel tarafından yapılmasına özen gösterilmektedir. Bütün Gemi firmalarınca (Self Motivated) yabancı dil bilen kendi kendini yönetebilen sorunu derinlemesine inceleyip kısa zamanda doğru çözüm üreten personel arayışı sürmektedir. Gençlerimiz için önemli bir fırsat olarak görülen bu imkânı deniz ekonomimize artı değer olarak sağlamak amacı ile yatırımlarımızı genç nüfusumuza mesleki eğitim olarak vermek için yerel yönetimler ve mesleki okullarda iş birliğine gidilecektir…