Meclis Başkanı Başaran Bayrak başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, gündemdeki maddeler görüşüldü.
İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, Dünya ve Türkiye gündemindeki gelişmeleri değerlendirirken, Rusya-Ukrayna, İsrail-Filistin savaşlarının hiç bitmeyecekmiş gibi giden seyrini izlerken, İsrail’in bu sefer Hamas liderini Tahran’da öldürmesinin doğu ve güneyimizdeki yakın coğrafyamızı tamamen kaotik bir ortama sürüklediğini kaydetti.
Dünyanın dikkatle takip ettiği önemli bir konunun da ABD seçimleri olduğunu belirten Tamer Kıran, Cumhuriyetçi Başkan Adayı Donald Trump'a suikast girişiminin ardından mevcut Başkan Joe Biden’in adaylıktan çekildiğini duyurması ve Kamala Harris‘in demokratların muhtemel adayı olmasının çok çekişmeli bir seçim sürecini gündeme getirdiğini söyledi.
Küresel ekonomide ılımlı toparlanma eğiliminin sürdüğünü belirten Tamer Kıran, IMF’in yayımladığı Temmuz Ayı Küresel Ekonomik Görünüm Raporu’nun da önceki Nisan ayı raporuna göre 2025 büyümesinde biraz daha iyimser bir görünüme işaret ettiğini, bu yılın büyüme tahmini %3.2 olarak korunurken, 2025 büyüme tahmininin %3.3’e revize edilmiş durumda olduğunu kaydetti.
Gelişmiş ülkelerin 2025 büyüme oranı yüzde 1.8 olarak beklenirken, gelişmekte olan ülkelerin büyüme oranının yüzde 4.3 olarak öngörüldüğünü, ülke ve bölge dağılımına bakıldığında ABD’de gelecek yıl yavaşlaması beklenirken, Euro Bölgesinde toparlanma beklentisinin devam ettiğini, büyüme açısından en güçlü sıçrama tahmini yapılan bölgelerden birisinin de Orta Doğu ve Orta Asya Bölgeleri olduğunu kaydeden Tamer Kıran, “Gerek Euro bölgesi gerek Orta Doğu ve Orta Asya bölgesinin gelecek yıla yönelik büyüme tahminlerinde güçlü artış eğilimini, ekonomimizin ihracat potansiyeli açısından olumlu bir haber olarak değerlendirebiliriz.” diye konuştu.
IMF raporunun detaylarına bakıldığında, dünya ticaret hacminin bu yıl % 3.1, gelecek yıl ise %3.4 büyümesinin öngörüldüğünü hatırlatan Tamer Kıran, şunları söyledi:
“Ticaret hacmindeki büyüme ekonomik büyümeden daha güçlü öngörülüyor. Enflasyon tarafına baktığımızda, küresel enflasyonun bu yıl % 5.9, seneye % 4.4 olması tahmin ediliyor. Yani enflasyonun gerilemeye devam ettiği, büyümenin hafif yukarı döndüğü bir sürece doğru gittiğimiz öngörüsü var. Büyüme eğilimi olan pazarlarda, enflasyonun düşüş eğilimini koruması, rekabetin daha da artacağına işaret ediyor. Bu çerçevede, rekabet gücümüz açısından enflasyonun hızla aşağı inmesi ve döviz cinsinden rekabetçi fiyatlar oluşturabilmemiz her zamankinden daha da önemli olacak gibi görünüyor.”
İç Talepte Yavaşlama Sinyalleri İyice Arttı
Ekonomimize baktığımızda, iç talepte yavaşlama sinyallerinin iyice arttığı, TL’nin reel olarak değerlenme eğiliminin güçlendiği, buna karşın enflasyonun ve enflasyon beklentilerinin biraz yukarı gittiği bir ayı geride bıraktıklarını belirten Tamer Kıran, “İç talepte zayıflama sinyalleri gerek tüketici güven gerek reel sektör güven endekslerinde Temmuz ayında daha fazla netleşmeye başladı. Kredi artış hızındaki yavaşlamalar bu eğilimi destekler nitelikte görünüyor. Bununla birlikte Merkez Bankası’nın tespitlerinde olduğu gibi iç talebin mevcut seviyesi hala enflasyonla mücadele için yeterli bir noktada görünmüyor.” diye konuştu.
Kamunun yönettiği ve yönlendirdiği, vergi ya da elektrik zamları gibi enerji maliyetlerinde yüksek oranlı artışların Temmuz ayındaki enflasyon beklentilerini yükseltmiş bulunduğuna dikkat çeken Tamer Kıran, şöyle devam etti:
“Yüzde 38 olan yılsonu enflasyon hedefine ulaşılabilmesi için % 1,5 – 2 civarı aylık enflasyonla gitmemiz gereken bir süreçte, Temmuz ayı olası yüksek enflasyon verilerinin Merkez Bankası’nın faiz indirim sürecini bir miktar ötelemesine neden olabileceğini değerlendiriyoruz. Ağustos ve Eylül aylarındaki enflasyon seyrinin yılın kalan bölümünde Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararını belirlemede önemli bir etken olacağını söyleyebiliriz. Bu arada, Meclisin tatil dönemine girişinin ertelenmesi ile gündemde olan bazı yasaların mecliste kabulü de mümkün oldu. Bunların başında da vergi paketi geliyor. Devamını gelmesini beklediğimiz vergi paketlerini de düşündüğümüzde, kayıt dışı ile mücadelede daha güçlü bir döneme doğru evrildiğimizin işaretlerinin arttığını görüyoruz.”
Denizyolu Taşımacılığı Yılın İlk Yarısında Olumlu Bir Görünüm Sergiledi
Deniz yolu taşımacılığının yılın ilk yarısında özellikle ABD ve Avrupa'da enflasyonun azalması, Çin ithalatının güçlü kalması ve iyileşen makroekonomik eğilimlerin yansımaları sonucu olumlu bir görünüm sergilediğini, kuru dökme yük, otomobil ve gaz dahil olmak üzere çeşitli emtialardaki ticaretin artışının da bu olumlu görünümü desteklediğini kaydeden Tamer Kıran, Kızıldeniz'deki aksaklıklardan kaynaklanan rota değişikliği, Asya’ya ham petrol ihracatı gibi uzun mesafeli ticaretlerde görülen büyümenin de ton-mil büyümesini destekleyeceği beklentisiyle, denizyolu taşımacılığı hacminin 2024 yılında %2,3 oranında artarak 12,6 milyar tona ulaşmasının öngörüldüğünü söyledi.
Yıla güçlü bir başlangıç yapan konteyner taşımacılığının, Kızıldeniz’de yaşanan aksaklıkların 2024 yılı boyunca devam edeceği öngörüsüyle TEU-mil bazında yıllık %16,7 seviyelerine yükselmesi öngörülürken, konteyner gemi filosundaki büyümenin de %10,2 olacağı tahmin edildiğini belirten Tamer Kıran, şunları söyledi:
“Hatırlayacağınız üzere 2021 ve 2022 yıllarında Covid ile liman tıkanıklığı ve lojistik aksamalar yaşanmış, bu durum konteyner taşımacılığında navlunların ve gemi kiralama oranlarının benzeri görülmemiş seviyelere çıkmasına neden olmuştu. 2022 yılının ikinci yarısından sonra azalış eğilimi gösteren konteyner liman tıkanıklığı, Kızıldeniz'deki kesintinin başlamasının ardından yeniden artış göstermiş ve bir kez daha konteyner taşımacılığında önemli hale gelmiştir. Küresel konteyner gemisi liman sıkışıklığı endeksine göre Şubat ayı sonunda limandaki veya demirlemedeki konteyner gemisi, filo kapasitesinin yaklaşık %27,5'i iken, Temmuz ayı başında yaklaşık %31 seviyesine çıktı. Bu, Covid dönemindeki yaklaşık %37'lik zirvelerin çok altında olsa da sıkıntıyı göstermesi açısından önemli bir veri oldu.”
Tamer Kıran, küresel kuru yük taşımacılığının ton-mil cinsinden 2024 yılında %4,4 oranında büyümesi öngörülürken, bu büyümenin %3,1 olan filo büyüme beklentisinin çok üzerinde seyredeceğini sözlerine ekledi.
Temmuz Ayında Denizcilik Sektörünü İlgilendiren Önemli Kanunlar Çıktı
Temmuz ayında denizcilik sektörünü yakından ilgilendiren çok önemli gelişmeler yaşandığını belirten Tamer Kıran, 7519 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 655 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 9 Temmuz tarihli Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiğini hatırlattı.
Bahse konu Kanunda sektörü ilgilendiren maddelerden tek tek bahseden Tamer Kıran, değişiklik Kanunu ile 618 sayılı Limanlar Kanunu’na “Ek Madde-2” ile eklenmiş olan hüküm uyarınca; yük veya yolcu elleçleme amacıyla limanlarımıza gelen veya limanlarımızdan ayrılan ticari gemilerin oluşturdukları sera gazı emisyonlarının karşılığı olarak emisyon bedeli tahsis edileceğini söyledi. Avrupa Birliği (AB) Emisyon Ticaret Sistemi güncel karbon fiyatı temel alınarak belirlenecek emisyon bedellerinden toplanan gelirin yeşil denizcilik için araştırma, geliştirme, dönüşüm ve yeni yapım faaliyetlerinin desteklenmesi amacıyla Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı bütçesine özel ödenek olarak aktarılacağını belirten Tamer Kıran, böylece Emisyon Ticaret Sistemi’nden (ETS) ülkemizin elde edeceği gelirlerin, Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi gemiler, tersaneler ve limanların yeşil dönüşümünde kullanılması imkânının sağlanmış olduğunu belirtti.
Kanunda sektörün sorunlarının çözümüne yönelik Oda tarafından uzun zamandır ilgili kurumlardan talep edilen çok sayıda düzenlemeye yer verildiğini memnuniyetle müşahede ettiklerini belirten Tamer Kıran, kanunun çıkarılmasında önemli katkıları bulunan başta Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olmak üzere ilgili Bakanlık ve bürokratlara sektör adına teşekkür etti.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 11 Temmuz tarihli Meclis Toplantısında Seyahat Kartları Yönetmeliği’nde değişiklik yapıldığını, yüzde 50 indirimli Öğrenci Kartı uygulamasına 30 yaş sınırı getirildiğini, 30 yaştan gün almış öğrencilerin indirim oranının ise yüzde 10 olarak belirlendiğini belirten Tamer Kıran, İstanbul’da denizyolu yolcu taşımacılığı yapan üyelerin gelir kayıplarını önleyecek yönetmelik değişikliğinin de hayırlı olmasını temenni etti.
26 Temmuz tarihli Resmi Gazetede Yeşil Dönüşüm Destek Programı Uygulama Usul ve Esasları ve Dijital Dönüşüm Destek Programı Uygulama Esaslarına İlişkin iki yeni Tebliğin yayımlandığını belirten Tamer Kıran, değişiklikler hakkında bilgi verirken, bu değişikliklere bakılması tavsiyesinde bulundu.
İMEAK Deniz Ticaret Odası 42 Yaşında
Ağustos ayının İMEAK Deniz Ticaret Odası için önemli bir ay olduğuna dikkat çeken Tamer Kıran, 26 Ağustos 1982 tarihinde 744 deniz taciri ile kurulan Odanın, bugün yaklaşık 11 bin üyesiyle ülkenin en büyük ticaret ve sanayi odaları arasında ilk sıralardaki yerini aldığını kaydetti.
Tamer Kıran, kuruluşundan itibaren kendi özel hayatlarından fedakârlık yapmak suretiyle büyük emeklerle hizmet ederek, Deniz Ticaret Odası’nı Türkiye’nin en köklü iş dünyası örgütlerinden birisi haline gelmesine katkı verenlere canı gönülden teşekkür etti, ahirete irtihal edenlere rahmet diledi.
Tamer Kıran, “Cumhuriyetimizin ikinci yüzyılına girerken, bizlere miras bırakılan bu köklü çınarı daha da ileriye taşımak, bizden sonraki nesillere çok daha güçlü bir Oda bırakma sorumluluğu ve gayretiyle var gücümüzle çalışmaya devam ediyoruz. Bu yolculukta, tüm üyelerimizin desteğiyle daha nice başarılara imza atacağımıza inancımız tamdır. İMEAK Deniz Ticaret Odası’nın 42. kuruluş yıldönümünü kutlarken, birlikte nice yıllara ve başarılara hep birlikte ulaşmayı diliyorum.” diye konuştu.
Temmuz ayının zaferlerle özdeşleşen bir ay olduğuna dikkat çeken Tamer Kıran, bunlardan en önemlisinin şüphesiz 30 Ağustos Zaferi olduğunu belirterek, Büyük Zafer’in yıldönümünde Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere silah arkadaşlarını ve bu toprakları korumak için hayatlarını feda etmiş tüm şehitleri saygı ve minnetle andı, 30 Ağustos Zafer Bayramı’nı kutladı.
Toplantıya konuk olan Muğla İl Tarım Orman Müdürü Barış Saylak, bölgedeki çalışmalar hakkında bilgi verirken, Deniz Ticaret Odası tarafından düzenlenen ”Cumhuriyetimizin 100. Yılı Denizci Millet Denizci Ülke Proje Yarışması”nda ilk üç dereceye girenler projelerini tanıttılar. Toplantı, meclis üyelerinin görüş, dilek ve temennilerini dile getirmesiyle sona erdi.