Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı DKMP tarafından İstanbul Akvaryumu'nda düzenlenen "Deniz Kaplumbağaları Çalıştayı ve Bilim Komisyonu Toplantısı"nda konuşan Baysa, Türkiye'nin farklı iklim türleri, benzersiz topoğrafyası ve coğrafi çeşitliliğiyle biyolojik zenginlik açısından dünyada önemli yere sahip olduğunu söyledi.
Baysa, biyoçeşitlilik envanteri, korunan alanların ilanı, tür eylem planları oluşturulması, yaralı yaban hayvanlarının rehabilitasyonu, yaban hayvanlarının üretimi ve avcılığın kontrolü gibi birçok önemli çalışmayı başarıyla yürüttüklerini dile getirdi.
Yabani hayat türlerinin hayatta kalma oranlarını ve yayılış alanlarını belirlemek amacıyla uydu veya GPS'li tasmalarla izleme çalışmaları yürütüldüğünü anlatan Baysa, Türkiye'de zengin olan endemik türlerin korunması, bayrak türlerin tespiti, geliştirilmesi, yönetimi ve tanıtımı için tür eylem planları yaptıklarını kaydetti.
DKMP Genel Müdür Yardımcısı Baysa, bu amaçla 2013'te başlattıkları çalışmalar neticesinde 2019 yılı sonunda 100 türün eylem planını tamamladıklarını aktararak, "Genel Müdürlüğümüzün deniz kaplumbağalarının korunması amacıyla yaptığı çalışmalar neticesinde 20 önemli yuvalama alanı belirlendi. Bakanlığımız, 2009 yılında yayımladığı genelgeyle deniz kaplumbağalarının korunması hususunu resmi çerçeveye kavuşturdu. Bu doğrultuda, her yıl yuva tespiti, yumurtadan çıkan yavruların denize ulaşma oranları gibi çalışmaları düzenli olarak gerçekleştiriyoruz. Deniz kaplumbağaları, yumurtadan çıktıkları kumsallara yıllar sonra dönerler. Bu nedenle, bu alanların korunması onların nesillerini sürdürmeleri açısından hayati öneme sahip. Ülke olarak bu bilinçle kumsallarımızı korumaya devam ediyoruz." diye konuştu.
Deniz kaplumbağalarının tedavisi için 5 rehabilitasyon merkezi
Yaralı bulunan deniz kaplumbağalarının tedavisi için Hatay, Mersin, Muğla, İstanbul ve Çanakkale'de 5 rehabilitasyon merkezi kurulduğuna dikkati çeken Baysa, burada yaralı kaplumbağaların tedavisinin yapılarak tekrar denizle tekrar buluşmasının sağlandığını vurguladı.
Baysa, "2024 yılı itibarıyla deniz kaplumbağalarına ait 20 önemli yuvalama kumsalında, 568 bin 904 caretta caretta yavrusu ve 191 bin 520 chelonia mydas yavrusu olmak üzere toplam 760 bin 424 deniz kaplumbağası sahillerimizden uğurlanarak denizle buluşturuldu." bilgisini verdi.
Kaplumbağaların ülkenin sahillerinde yuva yapmasının denizlerin temizliğinin göstergesi olarak önem taşıdığını vurgulayan Baysa, çalıştayın bunların korunmasında daha etkili ve sürdürülebilir çözümler üretmeye katkı sağlamasını temenni etti.
İstanbul Akvaryum Genel Müdürü Dilek Çapanoğlu ise denizler ve barındırdıkları ekosistemlere ilginin yeterli derecede gelişmesinin çevre ve türlerin korunması adına önemli olduğunu söyledi.
Akvaryumun deniz kaplumbağaları bakım, tedavi ve rehabilitasyon merkezi olarak kritik rol üstlendiğini belirten Çapanoğlu, "Deniz kaplumbağaları, insan faaliyetlerinden dolayı gerçekleşen pek çok olumsuzlukla savaşıyor. Küresel iklim krizi, bununla birlikte plastik, çevre kirliliği gibi nedenlerden ötürü pek çok türün nesli de tehlike altına giriyor. Deniz kaplumbağaları da bunlardan biri. Özellikle iklim değişikliği ve plastik atık sebebiyle türleri son derece tehlike altında." dedi.
Yuvalama alanındaki zorluklara bilimsel çözümler
İki gün sürecek çalıştayda, dünyada nesli tehlike altında olan 7 deniz kaplumbağasından Akdeniz sahilini yuvalama alanı olarak kullanan caretta caretta (iri başlı) ve chelonia mydas (yeşil deniz kaplumbağası) kaplumbağalarıyla ilgili araştırma, izleme, eğitim ve rehabilitasyon çalışmaları ele alınacak.
Kaplumbağaların yuvalama alanlarında karşılaşılan zorluklar ile bu sorunlara bilimsel çözümler için yapılması gerekenler masaya yatırılacak.