Kuzey Denizi'nde gerçekleştirilen jeolojik araştırmalar sırasında, 107 yıl önce I. Dünya Savaşı'nda bir Alman U-botu tarafından batırılan Rus bayraklı kargo gemisi SS Tobol'un enkazına rastlandı.
MarramWind projesi için gerçekleştirilen deniz tabanı incelemelerinde ortaya çıkan bu keşif, bilim insanlarını heyecanlandırdı. MarramWind Geliştirme Müdürü Colin Anderson, “Böyle çalışmalar sırasında zaman zaman enkazlarla karşılaşırız, fakat SS Tobol gibi tarihi öneme sahip bulgularla karşılaşmak oldukça nadir ve olağanüstü.” dedi.
SS Tobol'un maceralı geçmişi
1901 yılında İngiltere'nin Sunderland tersanesinde inşa edilen ve başlangıçta Cheltenham adıyla denizlerde yol alan gemi, kısa sürede kaderini değiştiren olaylar yaşadı. 1904’te Rus Donanması tarafından ele geçirilen gemi, Tobol adıyla Rus İmparatorluk Donanması’na katıldı. Daha sonra 1916'da Rus Gönüllü Filosu'na devredilen gemi, I. Dünya Savaşı’nın karmaşık deniz ticareti rotalarından birinde yolculuğunu sürdürdü. 11 Eylül 1917'de, İngiltere’nin Blyth limanından Rusya'nın Arkhangelsk limanına doğru seyrederken bir Alman U-botu tarafından torpille vuruldu ve Kuzey Denizi’nin derinliklerine gömüldü.
Deniz tabanından tarihe açılan kapı
SS Tobol’un keşfi, denizcilik tarihi açısından büyük bir öneme sahip. WSP Deniz ve Kıyı Kültürel Mirası ve Arkeolojisi Lideri Toby Gane, “Bu keşif, 20. yüzyıl başlarındaki uluslararası ticaretin ve siyasi ittifakların küresel doğasını gözler önüne seriyor. Geminin enkazı, sadece denizcilik tarihinin bir parçası değil, aynı zamanda uluslararası çıkarların nasıl kesiştiğini ve birbirleriyle rekabet ettiğini de anlatıyor.” diye konuştu.
Keşiften sonra, Birleşik Krallık Hidrografi Ofisi ve İskoçya Tarihi Çevresi de dahil olmak üzere ilgili makamlarla temas kurularak, enkazın korunması için arkeolojik bölge oluşturulması gündeme alındı. SS Tobol, artık deniz tabanında yatan bir savaş hatırası değil, denizcilik tarihinin ve uluslararası ilişkilerin bir sembolü olarak yeniden hayat buluyor.