Avrupa birliği (AB) deniz taşımacılığından kaynaklanan sera gazı Green Hause Gas (GHG) emisyonlarını azaltmayı amaçlamaktadır.

Avrupa Birliğinin 2050 yılına kadar amacı; iklim değişikliğine yönelik daha geniş hedefinin bir parçası ve denizcilik sektöründen kaynaklanan sera gazı emisyonlarının azaltılmasına ve gemilere güç sağlamak için sürdürülebilir alternatif yakıtların kullanılmasının teşvik edilmesine yönelik kritik bir adımdır.

Hem kısa vadede hem de uzun vadede AB'nin karasularında ve limanlarında faaliyet gösteren gemiler ve denizcilik sektörü ile AB dışı ülkelerden AB limanlarına gelen gemiler için önemli etkileri olacaktır.

Avrupa Birliği Komisyonu'nun 23 Mart 2023 tarihli basın açıklamasının ardından, önerilen yönetmeliğin 1 Ocak 2025'ten itibaren yürürlüğe girmesi niyetiyle geçici siyasi anlaşma resmi onay ve kabule doğru ilerlemektedir.

Savaş gemileri, deniz destek gemileri, balıkçı tekneleri veya balık işleme gemileri, ilkel yapılı ahşap gemiler, mekanik araçlarla hareket etmeyen gemiler için geçerli olmayacaktır.

Taşıdığı bayrağına bakılmaksızın AB limanlarına uğrayan 5.000 gros tonajın üzerindeki tüm gemiler veya ticari olmayan amaçlar için kullanılan ülke gemilerine yönelik yaptırımlar başlayacaktır.

En önemli etkisi, emisyonları azaltma gerekliliğidir. Avrupa Birliği Komisyonu denizde faaliyet gösteren gemilerden kaynaklanan emisyonları azaltmak için aşağıdaki hedefleri belirlemiştir.

2030 yılına kadar gemiler sera gazı emisyonlarını 2020 seviyelerine göre %6, ardından 2040 yılında %31 oranında azaltmalı ve 2050 yılına kadar tam karbonsuzlaştırma için çalışma yapılması planlanmaktadır.

Alınan bu kararlar gemilerin emisyon hedeflerine ulaşmak için yeni teknolojileri ve alternatif yakıtları kullanması gerektiği anlamına gelmektedir.

Gemilerin emisyon azaltma hedeflerini karşılaması için ağır yakıt ve dizel yakıtı gibi geleneksel fosil yakıtlardan; sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), Hidrojen, Biyoyakıtlar veya Amonyak gibi alternatif yakıtlara geçiş yapmaları gerekecektir.

Bu yakıtlar, geleneksel yakıtlardan daha düşük emisyon üretir ve daha sürdürülebilir olacaktır.

Ancak, Alternatif yakıtlar henüz yaygın olarak bulunamıyor veya fiyatları uygun değil, üretim ve dağıtım altyapıları hala geliştirilememiştir. Sürdürülebilir alternatif yakıtların kullanımının başlaması ile mevcut gemilerin alternatif yakıtlara geçebilmesi ya da hurdaya ayrılması gerekecektir.

LNG, biyoyakıtlar ve hidrojen gibi alternatif yakıtların kullanılması, armatörlerin ve işletmecilerin bu yakıtları depolamak ve kullanmak için yeni altyapı ve teknolojilere yatırım yapmasını gerektirecektir.

Mevcut gemileri; yeni yakıt depolama ve dağıtım sistemleriyle güçlendirmek veya alternatif yakıtlarla çalışacak şekilde tasarlanmış yeni gemiler inşa edilecektir.

Bununla birlikte; biyoyakıtlar gibi sürdürülebilir alternatif yakıtların kullanılması, gıda üretimi ile rekabet edebilir ve arazi kullanımı ve biyo çeşitlilik konusunda sıkıntılara yol açabilecektir.

Alternatif yakıtlara geçişe ek olarak, gemilerin yakıt tüketimini ve sera gazı emisyonlarını azaltmak için yeni teknolojileri beraberinde getirecektir.

Örnek olarak; hibrit veya elektrikli güç sistemleri kullanmak, daha verimli motorlar kullanmak ve egzoz gazı temizleme sistemleri (EGCS) kurmak emisyonları önemli ölçüde azaltabilir.

Zaten mevcut olan bu teknolojilerin uygulanması oldukça pahalıdır ve önemli sermaye yatırımı gerektirmektedir.

Aynı şekilde, gemilerde enerji verimliliği gereksinimlerini karşılamak için, tekne tasarımında, güç sistemlerinde ve enerji yönetim sistemlerinde iyileştirmelerin uygulanmasının yanı sıra daha verimli makine ve ekipman kullanımını içerebilir.

AB içinde faaliyet gösteren gemilerin yakıt tüketim verilerini, emisyon verilerini ve diğer ilgili bilgileri AB üye devletlerinin yetkili makamlarına bildirmeleri gerekecektir.

Geminin Avrupa limanlarına yaptıkları seferlerinde tüketilen yakıt miktarının, alınan seyir mesafesinin, denizde geçirilen sürenin ve salınan CO2, SO2 ve NOx miktarının raporlanacaktır.

Raporlanması gereken diğer ilgili bilgiler, kullanılan yakıt türünü, geminin enerji verimliliğini ve enerji verimliliğini artırmak için alınan önlemleri içerecektir.

Bu raporlama gereklilikleri zorunlu olacaktır ve tespit edilen uyumsuzluklar cezalara neden olabilecektir.

Bir diğer önemli etkisi de denizcilik endüstrisinin rekabet gücü ve karlılığı üzerinde olacaktır.

Alternatif yakıtlara geçiş ve yeni teknolojilerin uygulanması ile maliyetlerin navluna etkisi önemli olacaktır. Gemi sahipleri ve işletmecileri, Avrupa Birliği merkezli veya AB ticaret gemilerini küresel pazarda daha az rekabetçi hale getirebilecek daha yüksek Navlun gelirleri ile taşımacılık yapacaktır.

Alternatif yakıtlara ve teknolojilere geçişi desteklemek ve teşvik etmek için mevcut düzenlemelerde değişiklikler deniz taşımacılığına yönelik düzenlemeler getirilecektir.

Örneğin, alternatif yakıtların güvenli bir şekilde depolanmasını ve işlenmesini sağlamak için düzenlemelerin geliştirilmesi ve emisyon kontrol ekipmanı için yeni standartların oluşturulması gerekecektir.

Alternatif yakıtlara geçişi desteklemek için önemli altyapı yatırımlarına ihtiyaç duyulacaktır.

Alternatif yakıtlar için, üretim, dağıtım ve depolama altyapısının denizcilik endüstrisinin geçişini desteklemek için geliştirilmesi gerekecektir.

LNG terminalleri, hidrojen üretim tesisleri ve amonyak depolama tesisleri dahil olmak üzere yeni altyapıya önemli yatırımlar gerektirecektir.

Genel olarak, deniz taşımacılığından kaynaklanan sera gazı emisyonlarını azaltmayı, enerji verimliliğini artırmayı ve AB içinde sürdürülebilir alternatif yakıtların kullanımını teşvik etmek önemli bir girişimdir.

Alternatif yakıtlara ve teknolojilere geçiş, raporlama, artan maliyetler, düzenleyici çerçeve değişiklikleri ve yeni altyapı geliştirme dahil olmak üzere gemiler ve denizcilik endüstrisi için önemli etkileri olacaktır.

Bu regülasyonun uygulanmasında zorluklar olsa da AB'nin ve uluslararası toplumun daha geniş iklim hedeflerine ulaşmak için daha sürdürülebilir ve düşük karbonlu bir denizcilik endüstrisine geçiş zorunlu olacaktır.