Dünyada LNG gemi inşaatı konusunda marka olmuş Çin ve Kore tersaneleri özellikle son yıllarda daha büyük kapasiteli LNG gemileri yapmak için dizaynlarını yenilemektedir.

Gerek Çin gerek Kore (Güney Kore) 2021 ve 2022 yıllarındaki rekor gemi inşa hızına karşı son yıllarda Çin bulk ve konteynerler gemilerindeki siparişlerle, Güney Kore tersaneleri ise gaz taşıyıcıları ve çift yakıtlı gemilerle liderliğini sabitlemiştir. Güney Kore’nin gemi yapımcıları 2023 yılında yeni LNG gemileri ile (toplam 255 gemi) içinde tüm siparişlerin dörtte üçünün sahibidir.

Bu noktada Katar’ın LNG gemilerindeki istekliliğindeki hamlelere dikkat çekmek önemlidir. Katar Petroleum'un Kuzey Alan Genişleme Projesi (NFEP) için 2024'ten itibaren 110 MTPA'ya çıkaracağını söylemesi ve Katar Petrol ve ExxonMobil arasında %70 - %30'luk bir ortak girişim olan Ocean LNG tarafından satın alınması ile taşıma gereksinimlerinin sağlaması dışında ABD'deki Golden Pass LNG ihracat projesi hedeflenmektedir. Takip edenlerin de teyidleyeceği üzere Kuzey Amerika'daki önde gelen LNG ihracat şirketi olma vizyonuyla, 10 milyar Amerikan dolarlık Golden Pass LNG ihracat projesi, Teksas, Sabine Pass'taki mevcut terminale doğal gaz sıvılaşması ve ihracat yetenekleri ekleyerek Qatarenergy ve ExxonMobil'in ortak yatırımıdır. (1)

Bu durumda LNG filosunu güçlendirmek ve dünyanın en büyüğü pozisyonunu perçimlemek isteyen Katar aynı şekilde dünyanın en büyük LNG şirketi olan Katargas üzerinden, Katar Petrol adına gemi yapım programının yürütülmesini üstlenmiştir.

Güney Kore'nin Katar'dan 2020’li yılların başlarında LNG taşıyıcıları için ayrılmış slot siparişleri alması; üç büyük gemi yapımı, HD Hyundai Heavy Industries, Hanwha Ocean ve Samsung Heavy Industries'in, Katar’ın LNG genişleme programına bağlı 40 gemi için 9 milyar dolardan fazla bir miktarlık sipariş Amerika Birleşik Devletleri'nde onaylanan yeni LNG ihracat terminallerine ve buna bağlı uluslararası LNG ithalatının büyümesine karşı Katar’ın yapmış olduğu hamledir. Aslında son dönemdeki bu LNG gemi siparişleri 2021'de ilk imzalanan ve 54 gemilik sipariş emrinden sonra Katar ile ikinci bir anlaşma olduğundan Katar’ın LNG gemi sahipliği konusundaki istekliliğini vurgulamak önemlidir. Zira bu ikinci sözleşmenin değeri, emek ve hammadde değişikliklerini yansıtma koşulunda ortalama 215 milyon Amerikan dolarlık bir gemi fiyatını öngörerek ilk 54 gemiden daha yüksek maliyetlidir. (2)

Katar sadece bu siparişlerle değil; Çinli gemi inşa yapımcıları ile de agresif olarak görüşmekte ve “100 GEMI PROGRAMI “olarak 2028-2029 yıllarına yetiştirilmek üzere asgari 100 adet LNG gemisinin sahibi olma hedefi için 2,4 milyar USD ayıran Qatarenergy’nin Çin ve Güney Kore tersanelerinden 15 Q-Max ultra büyük LNG taşıyıcıları için ayrıca sipariş etme planlanı uluslararası tersane sipariş analistlerinin işaret ettiği noktadır.

Bu yeni nesil 15 geminin 8’i China State Shipbuilding Corporation’a (CSSC) ait olan Hudong Zhonghua tarafından inşa edilecektir ve kalanı için de aynı tersane ile devam düşülmektedir. Doğrulanmamış medya raporları, bu gemiler için ise Qatarergy'nin gemi başına 300 milyon doların üzerinde ödeme yapacağını göstermektedir. Gemiler, 271.000 CBM taşıma kapasitesine sahip yeni bir tasarıma sahip olacak ve onları dünyanın en büyüğü haline getirecektir. Hudong-Zhonghua (HZ) Tersanesi, 2023 Eylül ayında ABS, LR, BV ve DNV dahil olmak üzere büyük sınıflandırma kuruluşlarından bu yeni tasarım için birkaç onay almıştır ve Koreli üreticiler ile rekabette öne çıkmayı amaçlamaktadır. (3)

Bu tasarım ile geminin genel karbon ayak izini azaltmayı amaçlayan çift yakıtlı bir tahrik sistemi, hava yağlama ve optimize edilmiş gövde yapısını birleştirilmektedir. Böylece azot oksit (NOx) emisyonlarını azaltmayı ve dizel modunda bile IMO Tier III kontrollerine uyum sağlamayı amaçlayan seçici katalitik azaltma (SCR) teknolojisi ile yeniden tasarlanan LNG tankı, gerçek zamanlı bir slosing izleme sistemi dahil olmak üzere gelişmiş yük muhafaza sistemini içerecektir. Diğer taraftan bu tasarım ile bir gövde stres izleme sistemi ile geleneksel LNG gemilerden ayrılması amaçlanmaktadır.

Şu anda, dünyanın en büyük LNG taşıyıcıları Katar'ın yaklaşık 345 metre uzunluğunda olan ve 263.000-266.000 cbm kapasitesine sahip Q-Max gemileridir. Katar’ın Nakilat, 2008-2010 yılları arasında Hanwha Ocean (DSME) ve Samsung Heavy tarafından inşa edilen 14 Q-Max LNG taşıyıcısına sahiptir ve hepsi Katar'daki dev Ras Laffan LNG kompleksinden dünyanın dört bir yanındaki müşterilere taşınmaktadır. Daha önce Qatargas olarak bilinen Qatarenergy LNG, şu anda Ras Laffan'da yaklaşık 77 MTPa kapasiteli 14 LNG üretim tesisini işletmektedir. (4)

Bununla birlikte, Qatarenergy LNG üretimini Kuzey Alanından önemli ölçüde arttırmaktadır. 

2023’e kadar dünyadaki LNG gemi inşa eden en büyük 20 tersane (5)

Aslında şu anki duruma bakıldığında Katar’ın yaptığı oldukça stratejik bir hamledir. Oslo merkezli Rystad Energy'nin yeni analizine göre, patlayan Asya talebinin 2020'lerde LNG nakliye için ton/mil ihtiyacının ikiye katlanması beklenmektedir. Rystad, LNG gemisinin talebinin 2020'de yaklaşık 2 trilyon ton/mil arasında iken 2030'da 4 trilyon ton millere yükseleceğini tahmin edilmektedir.

Rystad, “Daha büyük hacimler ve daha uzun yelken mesafeleri, mevcut on yılda LNG taşıyıcılarına olan talepteki bu artışa neden oldu” diye yorum yapmaktadır. Asya, on yıl sonuna kadar küresel LNG pazarının % 75'ini oluşturan kıtadaki bu büyümenin anahtarıdır. Talepteki çarpıcı büyüme, daha fazla LNG taşıyıcısının inşa edilmesini gerektirecektir, bu da tersaneler daha kârlı gaz taşıyıcı inşaatına öncelik verme eğiliminde olduğu için diğer nakliye sektörlerine çarpma etkileri olacaktır (6). Katar da dünyadaki en büyük LNG ihracatçısı olma özelliğinden yola çıkarak bu ihtiyacı kendi sahibi olduğu filo ile kapatarak LNG gemi sahipliği konusunda da dünyanın açık ara en büyüğü olma hedefindedir.

Son yıllarda LNG taşıyıcıları tarafından yelken açtığı ortalama mesafeye dayanarak, Rystad mevcut LNG taşıyıcı filosunun ve bahçe sipariş kitabı kapasitesinin ton mil talebindeki artışı karşılamak için yeterli olmayacağını düşünmektedir.

Şu noktada bu gemilerin ihtiyacın arttığı noktada değerinin ne olacağı sorusu akla gelmektedir. Elbette çok hızlı değişen günlük gemi kira fiyatlarının 2025-2027 yıllarında ne olacağını öngörmek oldukça zor olsa da halihazırda 2024 Ocak yükleri için bazı raporlar 150.000 $ / gün 'e kadar rakamlar görse de normalde 130.000 dolar/gün üzerinde spot oranları makuldür. Yani bugünkü şartlarda 170.000 m3’lük bir LNG gemisinin bir aylık kira maliyeti yaklaşık 4 milyon dolardır. (yıllık olarak da 47 milyon dolarlık bir kira getirisi Katar’ın gemi başına 250 milyon dolar harcayarak yaptırdığı gemilerdeki yatırımın geri dönüşü hesabında 5 yıllık geri dönüşten ziyade çok önemli bir aktör olarak gemi kiralama rakamlarını daha da yukarıya çekme gayretinde olacağını göstermektedir.)

LNG Rates Back in Accord with Marsoft Analysis

Tüm denizcilere Allah Selamet Versin