Küresel talepteki zayıflık konteyner navlununu düşürmeye devam ediyor. Zirveden düşüş yüzde 85’i buldu. Pandemide pik yapan küresel deniz ticareti yüksek enflasyonun getirdiği geçim krizlerinin talebi zedelemesi ve pandemiye bağlı tedarik darboğazlarının açılmasıyla Mart 2022’de gördüğü zirveden yüzde 85 gerilemiş durumda. Denizcilik verilerini izleyen Xeneta’ya göre Çin’in doğusundan ABD’nin batısına giden standart bir 40ft çelik konteyner navlunu bu ay 1.444 dolardı. 2022 Mart ayında ise aynı konteyner için navlun 9.682 dolar düzeyindeydi.

Şanghay Denizcilik Borsası da navlunun 13 Ocak’la biten haftada Şanghay’dan ABD’nin batı yakasına giden 40ft konteyner navlununun 1.378 dolara gerilediğini, bunun Mart 2020’den bu yana bu rotada görülen en düşük navlun olduğunu belirtiyor. Yine Şanghay’dan ABD’nin doğu yakasına navlun ise Haziran 2020’den bu yana görülmemiş bir düzey olan 2.825 dolara kadar geriledi.

Fiyatlardaki düşüşün en önemli nedeni artan enflasyonun yarattığı geçim krizleriyle ürünlere olan talebin düşmüş olması. Perakendecilere ulaşan malların yüzde 90’ı deniz yolu ile taşınıyor. Almanya merkezli düşünce kuruluşu Kiel Institute Ocak 2023’te deniz yoluyla taşınan mallarda aylık bazda yüzde 2,1’lik bir artış görülse de, Ocak 2022’ye göre taşınan mal hacminin yüzde 5 düştüğünü bildiriyor.

Maersk: Konteyner talebi bu yıl %2,5 düşecek

ABD’de de harcamalar Mart 2021’de görülen zirveye göre reel olarak yüzde 5,4 düşmüş durumda. Financial Times’da yer alan analize göre enflasyonun hala yüksek seyretmesi ve merkez bankalarının faiz artışlarına devam etmesiyle talebin yılın geri kalanında da zayıf seyrini sürdürmesi bekleniyor.

Denizcilik devi Maersk küresel ticaret için önemli bir gösterge olan konteyner talebinin bu yıl yüzde 2,5 düşüş kaydedeceğini öngörüyor.

Uluslararası Para Fonu da geçtiğimiz ay yayınladığı tahminlerinde küresel ticaret büyümesinin 2022’deki yüzde 5,4 düzeyinden 2023’te yüzde 2,4’e yavaşlayacağını öngördü.

Capital Economics’ten Leah Fahy, Çin’in yeniden açılmasının küresel talep görünümünü bir nebze iyileştirse de zayıf talebin mal ticaretini bir süre baskılamaya devam edeceği belirtiyor.

Asya’dan ABD’ye gönderilen mal hacmi aralıkta %23 düştü

Nikkei’de yer alan habere göre artan enflasyonun mobilya ve oyuncak talebini azaltmasının da etkisiyle Asya’dan ABD’ye deniz yoluyla gönderilen ürün hacmi 2022 yılında sert düşüş kaydetti. ABD’li lojistik araştırmaları yapan Descartes Datamyne aralık ayında Asya’dan ABD’ye gönderilen ürünlerin toplam hacminin 1,31 milyon TEU olduğunu, bunun da geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 23’lük bir düşüşe denk geldiğini bildiriyor. Ekim ve kasım aylarında da bu rotada hacmin yüzde 20 civarında düştüğü aktarılıyor. Habere göre 2022’nin tamamında konteynerlarla taşınan hacim üç yıldır ilk kez düşüş kaydetti ve 19,64 milyon TEU’ya geriledi.

Denizcilikte rekor kârlar geride kaldı: Maersk’in kârı 10’da birine düşüyor

Dünyanın en büyük konteyner taşımacılık devleri 2021 ve 2022 yıllarında elde ettikleri rekor kârlara da navlundaki düşüşle birlikte veda ediyor. Maersk, CMA-CGM, Hapag-Lloyd gibi denizcilik grupları yatırımcılarını kârlarının düşeceği konusunda uyardı. Maersk’in 2021’de 20 milyar dolar ve 2022’de 31 milyar dolar olarak açıkladığı faaliyet karı, şirketten geçen hafta yapılan açıklamaya göre 2023’te 2 ila 5 milyar düzeylerine gerileyecek. Kârlarında sert düşüşler yaşanan taşımacılar navlunu desteklemek için sefer sayılarını azaltma yoluna gitmişti. Ancak sefer kesintilerine rağmen sektörün fazla kapasite sorunlarının devam ettiği belirtiliyor.

Konteyner fiyatları da düşüşte: 1.500 dolara kadar gerileyebilir

Yavaşlayan talep konteyner fiyatlarını da düşürüyor. Nikkei haberine göre yeni bir 20ft’lik konteynerin denizcilik şirketlerine maliyeti aralık ayında 2.000 dolar civarına gerilemiş durumda. Bu Ocak 2020’den bu yana en düşük fiyat olurken, Haziran 2021 zirvesinden de yaklaşık yüzde 50 düşüş olduğu aktarılıyor. Konteyner alım satım ve kiralaması yapan Japon EF International yönetici direktörü Harumi Nakao ise denizcilik ve kiralama şirketlerinin artık yeni konteyner sipariş etmediğini ve çelik gibi hammadde maliyetlerindeki düşüşlerle birlikte konteyner fiyatlarının 1.500 dolara kadar gerileyebileceğini söylüyor.

Hilal Sarı - ekonomim