Kırzâde Şevki, Rıza ve Hüseyin ve Mustafa Bey
Bilesiniz ki; “Vapurcular” diye geçiştirilen ve o yıllarda açıkcası hor görülen özverili Türk armatörlerinin yaşam öykülerini ve sahip oldukları gemilerin tarihçesini ben ortaya çıkardım. Onları “Türk Armatörleri” başlığı altında eserlerimde topladım. Aradan yıllar geçmesine karşın hep araştırmalarıma devam ettim. Bulduğum yeni bilgiler hatta mevcut eserimdeki bazı eksiklikleri de giderecek önemdedir.
Kırzâde Şevki ve Kırzâde ailesi o yılların nice takdirlerle anılacak o sıralardaki armatörlerindendiler. Deniz Bülten sayfalarında yayınlanan bu makalem en son bilgileri içermektedir. Belki bir gün onların fotoğrafları ve mesleki yaşamlarına dair çok daha kapsamlı arşiv bilgileri ortaya çıkacaktır.
Lütfen bilesiniz!
Trabzon eşrafından Kırzâde Şevki Bey’in tespit edebildiğim ilk ticaret kaydı ve meşguliyeti “Dersaadet / İstanbul Ticaret ve Sanayi Odası’nda Kayıtlı Olan Banker, Tüccar ve Komisyoncuların İsimleri (1923)” dosyasında ikinci sınıf tüccar bölümünde yer almaktadır. Buradaki sıralamada “Kırzâde Şevki ve Ortakları” ve adresi - Kınacıyan Han; Ticarî işi - fındık ve bağdadî tücareti olarak belirtilmektedir. Soyadı Kanunu ile “Zâde” gibi unvanların kullanılması yasaklandığından “Kıroğlu” soyadını almışlardır. Bu bilgilerden hareketle ileriki yıllarda, yani Mübadiller itibarıyla bir gemi satın aldığı ve buna Kırzâde adını verdiği görülmektedir. Bu olay, Kırzâdelerin armatörlüğe adım atmasının nedenini de ortaya koymaktadır.
Kırzâde Şevki Bey, Dersaadet Ticaret Odası’nın 1926 Meclis seçimlerinden en fazla oy alan üç üyeden biri olmuştur. 22 Mart 1926 Pazartesi günü yapılan seçimde 4142 azanın tamamının oyuyla birinci dereceden Oda Meclisi’ne seçilen ilk üç üye; İbrahim Paşa Mahdumlarından İbrahim Hilmi Bey, Nemlizâde mahdumlarından Mithat Bey, Mehmet Süreyya Paşa, Seyrisefain Müdürü Sadullah Bey ve Kırzâde Şevki Bey idi. Yelkencizâde mahdumu Lütfü Bey 4139, Hantalzâde Tayyar Kaptan 4134 oy almıştır. Bu çalışma döneminde Hacı Muhittin mahdumlarından Hüseyin Nafi Bey’in “Vapurcu” tüccariye sıfatıyla Oda’ya 131 numarayla sicil kaydı yapılmıştır.
Armatör Hamdi Selimoğlu ortaklığından aldıkları gemiye “Aktan” adını vermişlerdi. Kırzâde Hüseyin’in ev adresi; Kırağı Sokak No.31 Osmanbey ve ortağı İmamzâde Mustafa’nın ev adresi; Şişhane Karakolu civarında Tozkoparan’da Kırzâde Apt. 6 No. Beyoğlu idi.
Kırzâde Şevki’nin banka ve sigorta şirketi kurucu ortaklığı ile 1913 yılında çoğunluk ortakları Adapazarlı Hristiyan Osmanlı eşrafından oluşan “Adapazarı Bankası” kurulmuştur. 29 Mart 1928 tarihînde Adapazarı İslâm Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi” adından “İslâm” kelimesi çıkartılarak “Adapazarı Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi” adını almıştır. Bankanın kurucu hissedarları arasında yeralan Kırzâde Şevki Bey ve Şürekâsı (Ortakları) o devirde çok nadir olabilecek şekilde bir ortaklıkla banka hissedarlığına sahip çıkmışlardır. Bankanın merkezi 25 Ekim 1934’te Adapazarı’ndan Ankara’ya taşınmış ve bankaya “Türk Ticaret Bankası” adı verilmiştir. 30 Mart 1952’de genel merkezi Ankara’dan İstanbul’a taşınacaktır. Kırzâde Şevki ve Şürekâsı. İstanbul Telgraf Adresi: Kırzâde Tel:42337 Galata, 6.cı Vakıf (Arabyan) Han idi.
23 Aralık 1924 tarihinde yönetim merkezi İstanbul’da olmak üzere “İtimadı Milli Sigorta Şirketi” kurulmuştur. 100.000 TL. sermaye ile kurulan bu şirketin ortakları; Tütün tüccarlarından Kavalalı İbrahim Paşa, Tütün tüccarlarından ve Armatörlerden Kırzâde Şevki Bey ve Şurekâsı, Ticaret Birliği İdare Heyeti üyesi Asım Beyzâde Nuri Bey, Manifatura tüccarı Halil Ali Kardeşler Şirketi, Tütün Tüccarı ve Armatör Hacızâde Mesut ve Mahdumları, Sigorta Acentesi Ermenek Ütüciyan, Tüccar J.D. Salmona Efendi ve Tüccar Haydon Efendi idi. 15 Ocak 1928 tarihînde toplanan Hissedarlar Genel Kurulu’nda temsil edilen hissedarlar şöyle idi;
Yanko Payeff, Kavalalı İbrahim Paşa Mahdumları Abbas Bey, Boris Monçeft, Eirill Petroff, Kırzâde Şevki ve Şurekâsı,Baslacieff, J.D. Salmona Efendi, Halil Ali Bey, Celâl Paşa, Ermenak Ütüciyan Efendi, Hacızâde Mesut Mahdumları, Şakir Rasim Bey.
Kırzâde Şevki Bey. Âli İktisat Meclisi’nde 25 Haziran 1927 tarihinde Başvekalete bağlı ve yirmidört aza ile azalık sıfatına haiz bir kâtip-i umumi ve üç muavinden mürekkep olan ve merkezi hükümette görev yapmak üzere üzere Âlî İktisat Meclisi teşkil kılınmıştır. 1170 Sayılı Yasa’yla resmi şeklini alan Âlî İktisat Meclisi memleketin iktisadiyatı ile alâkadar olmak üzere hükümetçe tanzim kılınacak yasa önerileri ve kararnameler hakkında görüş belirtecek ve ülkenin ekonomik kalkınması adına tasarılar hazırlayarak hükümete sunacaktı. Üyelerinden biri Silahlı Kuvvetler temsilcisi olacak, onbiri ise mesleklerinde uzman olan tüccar ve sanayicilerden ve bilim insanlarından oluşacaktı. Hükümet tarafından seçilen üyelerden bazıları; Trabzon Mebusu ve Millet Meclisi İkinci Reisi Hüsnü (Kitapçı)Bey, Genel Kurmay Başkanlığı’ndan Halis Paşa, Umum İstatistik Müdürü Celal (Aybar) Bey, Cumhuriyet Merkez Bankası Umum Müdurü Salahattin Bey, Cumhuriyet Merkez Bankası Murakıplarından Niyazi Asım Bey, Yüksek İktisat ve Ticaret Mektebi Müderrislerinden Mehmet Vehbi (Sarıdal) Bey, Ziraat Bankası İdare Azasından Hüseyin Münir Bey, Vapurcu Kırzâde Şevki Bey’dir. Kırzâdeler’in, Trabzon yöresindeki Ermeni halka karşı zulüm yaptıkları iddiası ileri sürülür.
Malta sürgünleri Kaynak: Seyhun Binzet Koleksiyonu.
Kırzâde Mustafa Trabzon’daki olaylardan dolayı İngiliz İşgal Kuvvetleri tarafından 20 Mayıs 1920’de Malta’ya Sürgünleri arasında Malta’ya gönderilmiştir. Malta’dan firar etmiş ve Van valisi Cevdet (Belbez) ile birlikte 6 Aralık tarihinde adadan İtalya’ya geçtikten sonra İstanbul’a dönmüşlerdir.
Vapurcu Kırzâde Şevki Bey
“Vapurcu” olarak tanımlanan Kırzâde Şevki Bey, bir armatördür. Devlet indinde armatörlüğün adı “Vapurcu” olarak bilinmektedir. Ancak Yüksek İktisat Meclisi üyeliği Kayıtları Kırzâde Şevki Bey ve oğlu Kırzâde Mustafa ile Hüseyin Münir Bey’in armatörlük konusundaki ortaklıklarının başlangıç noktasını işaret etmektedir.
1948’de Mustafa Uman tarafından satın alarak “Uman” adı verdiği gemi 30 Kasım 1948 tarihinde Kefken Adası önlerinde ağır denizlere yenik düştü ve kayalıklara çarparak parçalandı.
Bu ortaklığın ilk aldıkları gemi merkezi Cardiff’te olan Tree Steamship Co. Ltd.’e ait 1913 Upon on Tyne - South Shields inşa “Cedartree” isimli 1734 grt. genel yük gemisi olmuştur. Bu gemi 1920’de Miramar Shipping Co.’ya satıldı ve “Maindy Priory” adı verildi. 1922’de tasfiyeye giden Miramar filosundaki 10 gemi açık artırmayla satışa çıkartıldı ve Newcastle merkezli Sir David R. Llewellyn tarafından 290,000 Sterling bedelle on gemi satın alındı. “Maindy Priority”, 1927’de Türkiye Seyrisefain İdaresi adına satın alındı ve “Sinop” adı verildi. 1934’te kadar devlet denizcilik işletmelerinin adlarındaki değişiklikler nedeniyle eldeğiştirdi ve 1934’te Devlet Denizyolları ve Limanları İşletmesi Umum Müdürlüğü’ne bağlı iken 1935’de Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Vapurculuk firmasına satıldı. Bu satışta da geminin adı “Sinop” olarak kaldı. 1937’de Türk Şilepçilik Ltd. Şti.’ye devredildi. 1948’de Mustafa Uman tarafından satın alındı ve “Uman” adı verildi. Bu gemi 30 Kasım 1948 tarihinde ise Kefken Adası önlerinde ağır denizlere yenik düştü ve kayalıklara çarparak parçalandı.
Vapurcu Kırzâde Mustafa Bey
Malta sürgünlerinden olan Kırzâde Mustafa Bey’in Sürgünlere ait listedeki kaydı “Acente Kırzâde Mustafa”dır ve mesleği “Tüccar” olarak yazılıdır.
Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Ortaklığı’nın diğer gemisi “İzmir” idi. 1919 yılında Fransız hükümeti adına askeri nakliye gemisi olarak kullanılmak üzere İngiliz Colombia’sında Foundats Co. tersanesinde inşa ettirilen 2485 grt, 1555 net tonluk genel yükgemisi “Alberta” 1926’da Kırzâde Şevki ve Şürekâsı firmasına satıldı ve gemiye “İzmir” adı verildi.
Kırzâde Şevki Bey’in vefatı üzerine 1938’de oğlu Kırzâde Mustafa ve ortağı Hüseyin Münir kurdukları Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Vapurculuk firmasına devredildi. 1941’de Türk Şilepçilik Ltd. Şti.’ne devredildi ve “Trabzon” adı verildi.
S.S Aktan - (Ex - Corcyra; Ex - City of Cadiz; Ex - Aghios Spyridon; Ex - Sami)
1862 Richardson Duck & Co., Stockton inşa 831 grt. ve Tam boy, Kaimler Arası Genişlik ve Derinlik ölçüleri; 204.4 ft.,44.2 ft.,27.6 ft. 2 genişlemeli ana makinesiyle 9 knots azami seyir süratine sahip ve ilk adı “Corcyra” olan yük yolcu gemisi 1930 yılında Velizâde Mustafa Faik Bey’e satıldı ve “Sami” adı verildi.
• 1933’de Tahsin, Zeki, Cemil(e) Hanım ve Ahmet Hamdi Bey ortaklığına satıldı. Adı değiştirilmedi.
• 1937’de Hamdi Selimoğlu ve Şerikleri’nin satın aldığı gemiye “Aktan” adı verildi.
• 1938’de Hak Şilepçilik Ltd. Şti’ne devredildi.
• 1940’da Hamdi Selimoğlu ve Şerikleri kadrosunda tescil edildi.
• 1945 yılına kadar kaydı Lloyd’s Register sicil kayıtlarında görülen Aktan’ın bu tarihten sonra kaydı devam etmedi.
Karadenizli iki büyük aile; Kalkavanzâde ve Kırzâde ailesi
Karadenizli iki büyük aile olan Kalkavanzâde ailesi ile Kırzâde ailesi armatörlük alanında ortak gemi sahibi oldular. Bu gemilerden biri “İstanbul” vapuruydu. Bu gemi 15 Kanunuevvel 1932 günü Karadeniz İnce Burnu mevkiinde karaya oturmuş ve sonra kendi imkanlarıyla kurtulmuştur.
Kırzâde Şevki Bey, ayrıca Trabzon azası olarak Ziraat Bankası yönetim kurulunda ve 11 Temmuz 1932’de Âli İktisat Meclisi’nde yeralmıştır. Bu çalışmalarda Milli Gelir Encümeni’ne seçilmiş ve İş Bankası Umum Müdürü Celal (Bayar), Merkez Bankası Umum Müdürü Selahattin gibi ülkenin öndegelen isimleri yanında İhracat Encümeni azası tayin edilmiştir.
Yine sahip oldukları gemilerden “İzmir” vapuru 30 Kasım 1936 günü Karadeniz Ereğlisi’nde iken karayel fırtınasına yenik düşerek karaya oturmuş ve kendi çabasıyla kurtularak İstanbul’a avdet edebilmiştir.
Sinop Vapuru
Kırzâde Şevki Denizyolları İşletmesi Gemilerini çalıştırıyor
İstanbul Deniz Ticaret Müdürlüğü 12 Haziran 1934 tarihli bir ilanla Denizyolları İşletmesi’nin sahibi olduğu “Kızılırmak”, “Sinop” ve “Zonguldak” vapurlarının idare ihtiyacı için kömür nakliyatını üstlenmiş olan Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Beylerle yapılmış olan anlaşma gereğince sırf kâr ve zarar hanelerine işletilmek ve idarenin yazılı müsaadesi alınmadıkça ecnebi limanlara gönderilmemek üzere 2 Ağustos 1934 tarihinden itibaren biâbedel kendilerine tevdi ve irae ve kendi firmalarının forsunu koymalarına müsaade etmiştir. Mukavele mucibince gemilerin ve yapacakları seferlerin bilcümle rüsum, maaşat ve tamirat ve her nevi masarif ve hertürlü bahrî ve ticarî sorumluluk ve mehaliki badema Kırzâde firmasına ait olacaktır. Ancak gemilerin mülkiyeti kemalissabık (Osmanlıca resmî yazışmalarda çok sık kullanılan Arapça bir kelime; kema fi’s- sabık. Anlamı: Yukarıda olduğu gibi) idarece tamamen mahfuz tutulmuştur.
Bu anlaşma çok sert denilebilecek devletçi bir ekonomi politikasının uygulanmaya başlandığı genç Türkiye’de devlet denizcilik işlemesine ait üç ticaret gemisinin bir armatörlük şirketine kiralanması demektir ki, benzeri olmayan dikkat çekici bir anlaşma olmuştur. Ancak bu kiralama olayının hemen peşinden bu gemilerin 30 Ağustos 1934 tarihi itibarıyla Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Bey’e satıldığı açıklanacaktır. Bu vapurlar tadil olunarak şilep olarak kullanılacaktır.
Kızılırmak Vapuru - (Ex- Winfried, Ex- Sally Maersk)
1898 yılında S.S Lingfield Tersanesi’nde 493 Kızak No.’suyla inşa edildi. İlk adı “Wingfried” dır ve armatörlük şirketi Pyman G. & Co. - George Pyman & Co., West Hartlepool/ Sunderland’dı.
• 1913 yılında Danimarkalı AP Moeller Maersk’e satıldı ve “Sally Maersk” adı verildi.
• 1915’de Osmanlı Seyrisefain İdaresi adına satın alındı. Gemiye “Kızılırmak” adı verildi.
• 1934 - 1935 yıllarında Devlet Denizyolları İdaresi’nde kaldı.
• 1935’de Kırzâde Mustafa ve Hüseyin Münir Ortaklığı’na satıldı.
• 1937’de işletme hakkı Türk Şilepçilik Ltd. Şirketine devredildi.
• 27 Aralık 1939 gecesi Sinop açıklarında battı.
Kızılırmak Vapuru personel maaş tahakkuk listesi resmî defteri. Kaynak: Sahaflar
Kızılırmak vapuru 27 Birincikanun Aralık 1939’da Karadeniz’de batacak yirmiye yakın mürettebatıyla birlikte büyük bir facia meydana gelecektir. Prof. Dr. Kemal Arı Mübadiller konusunu işleyen eserinde; “…Bilindiği gibi, Lozan Antlaşması uyarınca Yunanistan’dan getirilen Müslüman göçmenler, ağırlıklı olarak Türk gemileriyle taşındılar. Bunun yanı sıra zorunlu kalınan durumlarda göçmenlerin yabancı gemilerle geldiği de oldu. Mübadele göçmenlerini Yunanistan’daki Selanik, Kavala, Hanya, Kandiye, Resmo gibi limanlardan alarak, İstanbul, İzmir, Samsun, Trabzon, Mudanya, Mersin gibi kıyı rıhtım iskelelerine taşıyan Türk gemileri şunlardı: ‘Gülcemal, Akdeniz, Reşit Paşa, Kızılırmak, Şam, Giresun, Ümit, Gülnihal, Bahrıcedit, Altay, Gelibolu, Bandırma, İnebolu, Nimet, Canik, Millet, Sulh, Sakarya, Ankara, İnönü, Yeni Türkiye (Asya), İstanbul, Teşvikiye (Kurtuluş), Trabzon, Rize, Anadolu, Mahmut Şevket Paşa, İstiklal, Mahmudiye, Sadıkzâde, Karabiga, Dumlupınar, Timsah, Hacı Paşa, Kartal, Kırzâde, Nilüfer, Rumeli, Sürat, Aslan, İsmet Paşa, Cumhuriyet, Turan, Milas, Girit ve Bozkurt..’ olarak belirtmektedir."
Kızılırmak Vapuru Faciası ayrı bir makale olarak anlatılacaktır.
S.S Ordu (Julia adıyla sefer yaparken)
Ordu - (Ex - Barnessmore; Ex-Essere Djidid ; Ex-Julia, Ex-Valetta; Ex-Marie Louise; Ex-Messoud; Ex-Torgout; Ex-Ticaret)
1535 grt. olan “Barnessmore” T. Royden & Sons, Liverpool adına 1880 yılında inşa edildi. Tam boy 259.1 ft., Kaimeler arası genişlik 33.9 ft, Derinlik 17.9 ft. idi. 2 genişlemeli 163 nhp güç üreten buhar makinesine sahipti.
• 1930 yılına kadar eldeğiştirerek; “Eser-i Cedid”, “Julia”, “Valetta”, “Marie Loise”, “Messoud”, “Turgut”, ve “Ticaret” adlarını aldı.
• 1930 yılında Kırzâde Şevki & Co.’ya satıldı ve gemiye “Ordu” adı verildi.
• 1931’de Yektazâde Bey’e satıldı ve geminin adı değiştirilmedi.
• 1933’de Ziraat Bankası yedd-i eminliğinde Kalkavanzâde Rıza Bey işletmesine devredildi.
• 1935’de yeniden Kalkavanzâde Rıza Bey ve Yekta Bey ortaklığına devredildi.
• 1937’de Boğaz’da demirli Hamidiye zırhlısı üzerine düşerek ağır yara almış ve süratle batmıştır.
S.S Zonguldak - (Ex - Scheldestroom; Ex - Helka)
65 yaşına kadar sefer yapan bir diğer Türk bayraklı vapur idi!
1222 grt. olan “Scheldestroom” Rijkee & Co., Rotterdam adına inşa edildi. Tam boy: 230.0 ft., Kaimeler arası genişlik: 33.0 ft., Derinlik: 17.6 ft. idi. 3 genişlemeli 121 nhp güç üreten buhar makinesine sahipti.
• 1933’te Seyrisefain İdaresi filosunda yer alıyordu.
• 1935’de Kırzâde Mustafa ve Hüseyin, Münir (Kırzâde Şevki ve Şürekâsı)’na satıldı. Geminin “Zonguldak” adı korundu.
• 1937-39 yıllarında Türk Şilepçilik Ltd. Şti tarafından çalıştırıldı.
• 1940 yılında Kömürcülük Koll. Şti ve Ahmet Hamdi ortaklığına satıldı.
• 1941’de Ahmet Kalaycıoğlu ve Ortakları (Yusuf ve Seyfi)’na satıldı.
• 1945’de Ahmet Kalaycıoğlu, Yusuf ve Seyfi Koll. Şti. geminin sahibi armatörlük firması olarak Lloyd’s Register kayıtlarında yer alıyordu.
1931 yılı ilanlarında “Mersin Postası” olarak tarifeli seferlerle Sirkeci’den hareketle Çanakkale, İzmir, Güllük, Antalya, Mersin uğrakları yaptığı avdette ayrıca Bodrum’a uğradığı belirtilmektedir.
Ocak 1939 ilk haftasında Karadeniz’de hâkim olan şiddetli fırtınaya dayanamayarak karaya sürüklenen Galata, Kaplan, Sümer, Mete, İkbal ticaret gemileri arasında Zonguldak vapuru da vardır ve karaya oturmuştur. 1960 yılında yurtdışı seferler yaptığı görülen Zonguldak vapuru ancak 65 yaşında hurdaya çıkartılacaktır!
İstikbal - (Ex-Strathallan, Ex-Elpidoforos, Ex-İstikbal ve sonrasında Karadere)
1890 yılında Russell & Co, Greenock Cartsvke West kızaklarında 231 Kızak Numarası ile inşa edilen çelik gövdeli genel yük gemisi “Strathallan”, 23 Mayıs 1890’da denize indirildi.
• İlk armatörlük şirketi Glasgow merkezli George & William Burrell idi. Glasgow limanına tescil olundu.
• Şıra merkezli E.Ladopoulo Fils satın aldı ve “Elpidoforos” adını verdi.
1927’de İstanbul’da Kırzâde Şevki ve Şurekası satın aldı ve “İstikbal” adını verdi.
• 1929’da İstanbul’da Kaptan Hüseyin, İbrahim Vehbi, Aleksi Zacharides satın aldı ve adını değiştirmedi.
• 1931’de Sohtorikzâde Hüseyin Avni satın aldı ve adını değiştirmedi.
• 1936’da Hüseyin Avni Sohtorik adına kaydedildi.
• 1955’de Sadıkzâde Nâzım Oğulları Vapurculuk Komandit Şirketi adına satın alındı.
• 1958’de “Karadere” adı verildi.
• 1959’da hizmet dışı bırakıldı ve Kalafatyeri’nde söküldü.
İstanbul- (Ex-Huntingdon, Ex- Norbertos, Ex- Huntingdon, Ex- Basra, Ex- Alexandra)
Nisan 1881 tarihinde Andrew Leslie & Co. Hebbrun Tersanesi’nde 217 Kızak No.su ile
İnşaatına başlanan tek pervaneli demir gövdeli genel yük gemisi “Huntingdon” 2224 grt., ve 146 nrt. idi.
• Tam boy: 300.0 ft., Genişlik: 36.3 ft., ve Derinlik: 24.7 ft. olan Huntingdon ana buhar makinesi Newcastle R&W Hawtorn imalatı 2 genişlemeli idi ve 2375 nhp güç üretiyordu.Tescil Numarası 82874’dür.
• İlk armatörlük firması Londra merkezli W. Milburn & Co. idi. 1897’de Pire’de kayıtlı, fakat kendisi İstanbul’da yaşayan Levanten Foscolo Mango’ya ait Foscolo Mango & Co. (EJ Olivier &Co.) adını satın alındı ve “Norbertos” adı verildi. Resmen Kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı devleti limanları arasında yük ve yolcu taşımacılığı yapacaktır.
• 1901’de Pire’de PG Foscolo tarafından işletmeye alındı.
• 1901’de SPG Foscolo (T. Cossovivh) adına Trieste limanına tescil olundu.
• 1902’de J.Pitts ( Rougier & Co.) satın aldı ve “Huntingdon” adı verildi.
• 1903’de Selanikli Mustafa Bey (İstanbul) satın aldı ve “Basra” adı verildi.
• 1905’de Pire’de kurulu SA Siderides satın aldı ve “Alexandra” adı verildi.
• 1916’da Pire’de kurulu Jean Carras & Sons satın aldı. Adı değiştirilmedi.
• 1920’de Pire’de kurulu Carras Kardeşler satın aldı.
• 1924’de İstanbul’dan Hacizâde Mehmet Kâzım Bey satın aldı ve “İstanbul” adını verdi.
• 1927’de İstanbul’dan Kırzâde Şevki ve Şurekası satın aldı. Adını değiştirmedi.
• 4 Şubat 1902’de Bandırma iskelesinde yükleme yaparken ağır bir yangınla karşılaştı ve Haliç’te onarıldı.
• 1927’de mevcut durumu ile Kırzâde Şevki ve Şurekası satın aldı.
• Şubat 1934’te Genova’da söküldü.