Taner KESKİN
Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğünde Genel Müdür Yardımcısı

1.Elektrikli Araçların Gelişimi
Elektrikli araçların tarihi, 19. yüzyılın başlarına kadar uzanmaktadır. İlk elektrikli araçlar, içten yanmalı motorlu araçlardan daha önce geliştirilmiş ve bir dönem popülerlik kazanmıştır. Ancak, 20. yüzyılın başlarında fosil yakıtlı araçların daha uzun menzili ve daha düşük maliyeti, elektrikli araçların geride kalmasına neden olmuştur.

Son yıllarda çevresel kaygılar, teknolojik gelişmeler ve devlet teşvikleri, elektrikli araçlara olan ilgiyi yeniden canlandırmıştır. Batarya teknolojilerindeki gelişmeler, şarj altyapısının yaygınlaşması ve elektrikli araçların performansının artması, bu araçların daha yaygın olarak kullanılmasını sağlamaktadır.

2. Elektrik Motorlarının Deniz Araçlarında Kullanımı
Elektrikli araç teknolojisi, kara taşıtlarının yanı sıra deniz taşıtlarında da kullanılmaktadır. Elektrikli deniz araçları, özellikle şehir içi ulaşımda ve kısa mesafeli yolculuklarda çevre dostu bir alternatif olarak öne çıkmaktadır. Elektrikli motorlar, dizel motorlara göre daha sessiz ve daha az emisyon üretmektedir. Bu da özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde hava ve su kirliliğini azaltmada önemli bir avantaj sağlamaktadır.

Elektrikli deniz araçlarının yaygınlaşması, batarya teknolojilerindeki gelişmelere, şarj altyapısının iyileştirilmesine ve denizcilik sektöründe daha fazla yatırım yapılmasına bağlıdır.

3. Elektrikli Motorların Avantaj ve Dezavantajları

• Avantajları:
Çevre dostu: Elektrikli motorlar, sıfır emisyon üreterek hava kirliliğini azaltır ve çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunacaktır.

Sessiz çalışma: Elektrikli motorlar, içten yanmalı motorlara göre daha sessiz çalışır ve gürültü kirliliğini azaltacaktır.

Düşük işletme maliyetleri: Elektrikli motorlar, fosil yakıtlı motorlara göre daha düşük yakıt ve bakım maliyetlerine sahiptir.

Vergi avantajları: Birçok ülkede, elektrikli araç sahiplerine vergi indirimleri ve teşvikler sunulmaktadır.

• Dezavantajları:
Proje yüksek başlangıç maliyeti: Elektrikli motorlar, genellikle fosil yakıtlı motorlardan daha pahalıdır.

Sınırlı menzil: Elektrikli motorların menzili, fosil yakıtlı motorlara göre daha sınırlıdır ve şarj etme ihtiyacı doğurur.

Şarj altyapısı: Elektrikli motorların yaygın olarak kullanılabilmesi için yeterli şarj altyapısının olması gerekmektedir.

Şarj süresi: Elektrikli motorların şarj edilmesi, fosil yakıtlı motorların yakıt doldurulmasından daha uzun sürebilir.

4. Ülkemizde Bir Vapurda Dönüşüm Yapılması Projesi (Keskin-1 Vapuru)
Bu proje, İstanbul’un önemli ulaşım hatlarından biri olan Beşiktaş-Kadıköy seferini gerçekleştiren Keskin-1 vapurunun, çevre dostu ve sürdürülebilir bir ulaşım aracı olarak dönüştürülmesini hedeflemiştir. Geleneksel dizel tahrik sistemlerinden elektrikli tahrik sistemine geçiş, yalnızca çevresel etkiler açısından değil, aynı zamanda ekonomik verimlilik açısından da önemli kazançlar sağlamayı amaçlamıştır. Proje, toplamda 2 yıl süren kapsamlı bir çalışmanın ardından başarıyla tamamlanacaktır.

Projenin temel amacı, İstanbul Boğazı'nda kullanılan eski tip dizel motorlu vapurlardan biri olan Keskin-1 vapurunun, tamamen elektrikli bir sisteme dönüştürülerek çevreye olan zararlarını minimize etmektir. Elektrikli dönüşüm sayesinde, karbon salınımı ve hava kirliliği gibi çevresel etkilerin önemli ölçüde azaltılması hedeflenmiştir. Ayrıca, elektrikli tahrik sistemlerinin düşük bakım maliyetleri ve daha yüksek verimlilik sağlaması amacıyla, vapurun işletme maliyetlerinin de azaltılması planlanmıştır.

Projenin başarısı, Keskin-1 vapurunun dizel motorlarından elektrikli motorlara dönüştürülmesiyle sağlanacak olup, modern üç adet 250 kW elektrikli motor ve güçlü batarya sistemleri ile vapurun her iki yönlü seferini gerçekleştirmesi sağlayacaktır. Elektrikli dönüşüm, aynı zamanda fosil yakıt tüketiminin düşürülmesi ve enerji verimliliğinin artırılması açısından önemli bir adım olacaktır.

Bu proje, yalnızca İstanbul’daki deniz ulaşımı için değil, dünya çapında deniz taşımacılığında çevresel etkiyi azaltmayı hedefleyen tüm projelere ışık tutacak önemli bir örnek olarak kaydedilecektir. Gelecekte, Keskin-1 gibi elektrikli vapurların sayısının artması, deniz taşımacılığının daha sürdürülebilir bir hale gelmesine büyük katkı sağlayacaktır.

Proje, paydaşların işbirliği ve sürdürülebilirlik odaklı bir yaklaşımı ile tamamlanacak olup, deniz taşımacılığı sektöründeki dönüşümün bir parçası olacaktır. Elektrikli dönüşümün başarısı, gelecekteki projelere ilham verecek ve çevre dostu ulaşım altyapılarının yaygınlaşmasına katkı sağlayacaktır.

Keskin-1 artık çevre dostu bir şekilde İstanbul Boğazı’nda yol alırken, elektrikli deniz taşımacılığına dair önemli bir adım atılmış olacaktır. Elektrikli ulaşım, gelecekte daha fazla yaygınlaşacak ve dünyanın dört bir yanında deniz taşımacılığının sürdürülebilirliğine katkı sağlayacaktır.

5. Proje SWOT Analizi

6. Maliyet ve Emisyon Karşılaştırmaları
Elektrikli motorların proje başlangıç maliyeti, fosil yakıtlı motorlardan daha yüksek olsa da işletme maliyetleri daha düşüktür. Elektrikli motorlar, daha az yakıt tüketir ve daha az bakım gerektirir. 

Emisyon açısından bakıldığında, elektrikli motorlar, sıfır emisyon üreterek çevreye daha az zarar verir. Fosil yakıtlı motorlar ise, karbondioksit ve diğer zararlı gazların emisyonuna neden olmaktadır.

Proje, Keskin-1 vapurunun elektrikli motorlarla donatılmasının ardından başarılı bir şekilde hizmete girmesini amaçlamaktadır. Elektrikli dönüşüm ile birlikte elde edilmesi beklenen başlıca sonuçlar şu şekildedir:

Çevresel Faydalar: Elektrikli motorların kullanılmasıyla, karbon emisyonları %100 oranında azalacak, hava kirliliği önemli ölçüde düşürülecektir. Bu, İstanbul'un çevresel sürdürülebilirliği açısından büyük bir katkı sağlamaktadır. Elektrikli sistemin sağladığı enerji verimliliği, çevresel ayak izini küçültmek için önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir.

Ekonomik Faydalar: Dönüşüm sonrası işletme maliyetlerinde ciddi bir düşüş sağlanacak, yakıt ve bakım maliyetlerinde %40’a varan tasarruf elde edilecektir. Yüksek verimli elektrikli motorların düşük bakım gereksinimleri ve uzun ömürleri, Keskin-1 vapurunun daha sürdürülebilir bir işletme modeline sahip olmasını sağlayacaktır.

Teknik Başarı: Keskin-1 vapuru, güncel elektrikli motor ve batarya teknolojileriyle donatılmış, üç adet 250 kW güç kapasitesine sahip yeni motor sistemiyle optimum performans sunmayı amaçlamaktadır. Geliştirilen şarj altyapısı sayesinde, vapur her 2 saatte bir karşılıklı sefer yapacak şekilde hızlı bir şekilde şarj edilebilme özelliğine sahip olacaktır. Bu, hizmetin aksamadan devam etmesini sağlamaktadır.

Sosyal Fayda: Elektrikli ulaşımın artması, İstanbul halkının temiz ve güvenli bir ulaşım aracına sahip olmasını sağlamaktadır. Ayrıca, çevre bilincinin artırılması açısından da önemli bir örnek teşkil etmektedir.

7. Sonuç
Proje, başlangıç aşamasında yoğun bir emek ve finansal altyapı gerektirmiş olsa da uzun vadede işletme maliyetlerinde sağlanan tasarruflar ve çevresel katkılar sayesinde 15 yıl gibi kısa bir süre içinde kendini amorti edecek şekilde tasarlanmıştır. Elektrikli motorların ve batarya sistemlerinin düşük işletme maliyetleri, projenin finansal açıdan da başarılı olduğunu göstermektedir. Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarına entegre edilmesi durumunda, Keskin-1 vapuru daha da çevre dostu hale gelebilecektir.

Keskin-1 vapurunun dönüşümü, yalnızca bir taşıma aracının modernizasyonu değil, aynı zamanda çevre dostu ulaşımın örnek teşkil ettiği bir projedir. Elektrikli deniz taşımacılığı, İstanbul’un Boğaz hattındaki ulaşımda gelecekte daha fazla yer edinecek ve diğer vapurlar için de dönüşüm süreci hızlanacaktır.