Irak'tan Türkiye'ye uzanan kara ve demir yolu ile bu kapsamda inşa edilecek limanlar ve kentleri barındıran Kalkınma Yolu Projesi, petrol dışı sürdürülebilir ekonominin temeli olarak niteleniyor. Irak, projenin ilk ayağı olan Büyük Fav Limanı ile Türkiye üzerinden Asya ve Avrupa arasındaki seyahat süresini kısaltmayı ve bir transit merkezi olmayı amaçlıyor.

"Irak İpek Yolu" olarak tanımlanan Kalkınma Yolu Projesi ile Süveyş Kanalı'na rakip bir güzergah oluşturularak ticaretin daha hızlı ve verimli yürütülmesi hedefleniyor.

Orta Doğu'nun en büyük limanı olması hedeflenen ve 2025'te tamamlanması planlanan Büyük Fav Limanı'nı Türkiye sınırına bağlayacak demir yolu ve otoyollar için 17 milyar dolar bütçe gerekeceği hesaplanıyor.

Proje, tarihleri 2028, 2033 ve 2050 olarak belirlenen üç aşamada tamamlanacak.

"Büyük Fav Limanı, Türkiye'nin enerji ihracat potansiyelini artıracak"
Ortadoğu, Avrasya ve Asya-Pasifik Araştırmaları Platformu (ODAP) Kurucu Direktörü Dr. Ali Semin, Büyük Fav Limanı'nın 2005'te Irak hükümeti tarafından gündeme getirildiğini, ancak ülkedeki ekonomik kriz ve güvenlik sorunlarından dolayı projenin sürekli durdurulduğunu belirtti.

Semin, söz konusu limanın Irak ekonomisi için önemine işaret ederek, "Büyük Fav Limanı projesi Irak'ın milli gelirinin petrole bağlılığını yüzde 40 ila 60 oranında düşürecek. Proje, geliri sadece petrole bağlı olan Irak için bir alternatif olacak." dedi.

Ukrayna-Rusya Savaşı'nın ortaya çıkmasıyla Rusya'nın güvenilir enerji tedarikçisi olarak kabul edilme statüsünü kaybettiğine dikkati çeken Semin, Avrupalı aktörlerin enerji ihtiyaçlarını güvence altına almak için stratejilerini gözden geçirdiğini anlattı.

Semin, projenin Türkiye'nin ekonomik büyümesine ve enerji sektöründeki rekabet gücüne katkı sağlayacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Ukrayna-Rusya Savaşı başladığında Katar'ın sıvılaştırılmış doğal gazının Avrupa'ya nasıl ulaştırılacağı konusunda ciddi tartışma oldu. Büyük Fav Limanı'nın tamamlanmasıyla Katar gazının Irak üzerinden Avrupa'ya taşınması daha kısa ve ekonomik bir rotayla gerçekleştirilebilecek. Büyük Fav Limanı ayrıca, Türkiye'nin enerji ihracat potansiyelini de artıracak. Türkiye, Irak'ın enerji kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştıracak ve enerji ticaretinde aktif rol oynayacak. Basra'dan Türkiye sınırına uzanan kara ve demir yolu ulaştırma koridoru inşasına yönelik Kalkınma Yolu Projesi, Türkiye'nin enerji sektöründeki rekabet gücüne katkı sağlayacak."

"Projeyle iki ülke küresel ticarette entegre yönetici rolü üstlenecek"
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Uzmanı Dr. Watheq Al-Sadoon da, Kalkınma Yolu Projesi ile Irak ve Türkiye arasındaki stratejik ekonomik işbirliğinin ilerletilmesinin iki ülkeyi küresel ticaret ve enerji nakil hatlarında entegre bir yönetici rolüne yükselteceğini ifade etti.

Al-Sadoon, "Türkiye, gelişmiş ulaşım hatlarıyla Irak'ın Avrupa'ya açılan kapısı olacak ve dolayısıyla iki ülke Avrupa ve Asya arasında köprü vazifesi görecek." değerlendirmesinde bulundu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Mart'ta Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile görüşmesi sonrasında, şu ifadeleri kullanmıştı:

"Kalkınma Yolu sadece Türkiye ile Irak için değil, tüm bölge için stratejik önemi haiz, yüksek bir projedir. Bu yolun inşasıyla ortaya çıkacak katma değerden, Avrupa'dan Körfez'e kadar geniş bir coğrafyada milyonlarca insan faydalanacaktır. Bölgesel işbirliğini güçlendirecek, ticaretimizi geliştirecek, beşeri münasebetlerimizi tahkim edecek bu projeyle, diğer kardeş ülkelerin de yakından ilgilendiğini biliyoruz. İnşallah onların da katılımıyla Kalkınma Yolu Projesi'ni bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inanıyorum."