Uluslararası Taşımacılık ve Lojistik Hizmet Üretenleri Derneği (UTİKAD) İnovasyon ve E-Ticaret Odak Grubu, 2019 ve 2022 yıllarında yayınladığı iki raporun ardından e-ticaret lojistiğinin mevcut durum analizini yaptığı yeni raporunu yayınladı. “E-Ticaret Lojistiğinin Mevcut Durum Analizi Raporu” başlığıyla sektör paydaşlarının ve uzmanların dikkatine sunulan raporda sorun tespitlerine ve çözüm önerilerine yer verildi.

UTİKAD İnovasyon ve E-Ticaret Odak Grubu tarafından hazırlanan “E-Ticaret Lojistiğinin Mevcut Durum Analizi Raporu”, e-ticaret kadar e-ticaret lojistiğinin gelişimini de tespit ve öneriler ile mercek altına alıyor.

UTİKAD İnovasyon ve E-Ticaret Odak Grubu, e-ticaretin gelişimine yönelik ilk çalışmasını 2019 yılında yayınladığı “Türkiye’de E-Ticaret ve E-İhracat Gelişim Potansiyeli ve Lojisitk Süreçler”  raporu ile gerçekleştirdi. 2019 yılındaki rapor, ülkemizde ve dünya ticaretinde büyük potansiyele sahip e-ticaret ve e-ihracatı destekleyici öneriler içermekteydi. 

İlk raporun devamı niteliğindeki ikinci rapor ise 2022 yılında “B2C E-Ticaretin Kolaylaştırılması ve Hacminin Artmasına Yönelik İyileştirici Öneriler Raporu” başlığı ile yayınlandı. İlk rapordaki süreçlere ilişkin değerlendirmeler yapılan ikinci raporda, e-ticaret sektörü yakından takip edilmeye devam edildi ve devam eden sorunlu süreçlere, değişen süreçlerdeki yeni sorunlara yönelik tespitlere yer verildi. Operasyonel ve maliyet kaynaklı temel sorunlar gruplandı. Söz konusu her iki rapor da ilgili kamu idaresi birimleri ve kamuoyuyla paylaşıldı. E-ticaretin gelişimine yönelik atılacak adımların belirlenmesi noktasında rehber doküman olarak pek çok kurum, kuruluş ve kişi tarafından kaynak olarak gösterildi. 

Bir birini takip eden ve tamamlayıcı verilerle sorunların çözümüne katkı sunan iki raporun ardından “Bütünleştirici Öneriler” ve “E-Ticaretin Gelişmesini Destekleyici Altyapı Önerileri” çalışmalarıyla e-ticaretin gelişimine yönelik yeni öneriler gündeme alınarak altyapıyla ilgili konulara odaklanıldı.

UTİKAD İnovasyon ve E-Ticaret Odak Grubu, geçen beş yıl içinde e-ticaret ve e-ticaret lojistiğinin potansiyel gelişimini desteklemek adına hazırlanan çalışmalarla küresel düzeyde hızla büyüyen e-ticaret perakende sektörünün ülkemizdeki gelişimine katkı sunacak geniş bir külliyat geliştirmiş oldu. “E-Ticaret Lojistiğinin Mevcut Durum Analizi Raporu” ile 2025 yılına kadar yüzde 60 büyüyerek 120 milyar euroya ulaşması beklenen e-ticaret ve özellikle e-ticaret lojistiğinin güncel durum analizi yapıldı. 

Dünyada ve Türkiye’de e-ticaretin güncel durumu hakkında bilgi veren rapor beş ana bölümde ele alındı. Dünyada E-Ticaretin Güncel Durumu, Türkeye’de E-Ticaretin Güncel Durumu, UTİKAD B2C E-Ticaretin Kolaylaştırılması ve Hacminin Artmasına Yönelik İyileştirici Öneriler Raporu’ndan Bugüne Sorun-Çözüm Önerileri, E-Ticaret Trendleri, E-Ticaretin Gelişimi İçin Öneriler Ve Yöntemler ana başlıklrından oluşan raporun son kısmında hızla ele alınması gereken konular dört madde altında toplandı. Destekleyici öneriler başlığında ise sektörün gelişimine katkı sunacak on öneriye yer verildi. 

Türkiye’de büyüme daha hızlı
Rapor, dünya ile kıyaslandığında Türkiye’de e-ticaret hacminin çok daha fazla büyüdüğüne dikkat çekiyor. Bir önceki yıla göre 2022 yılında e-ticaret hacmi yüzde 109 artışla 800,7 milyar TL olarak gerçekleşti. 2022 yılında sipariş adetleri bir önceki yıla göre yüzde 43 artış ile 3 milyar 347 milyon adetten 4 milyar 787 milyon adede yükseldi. 2022 yılında perakende e-ticaret hacmi 458 milyar TL olarak gerçekleşti. 2021 yılında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 17,7 iken bu oran, 2022 yılında yüzde 5 artarak yüzde 18,6 olarak gerçekleşti. Raporda yer alan beş ana maddenin içeriği ise kısaca şöyle:

Dünyada E-Ticaretin Güncel Durumu
2023 yılı sonunda 5,9 trilyon ABD dolarına ulaşması beklenen küresel e-ticaret pazarı yıldan yıla büyümeye devam ederek bir önceki yıla göre yüzde 8,9’luk bir artışa işaret etmektedir. 2021 yılında perakende satışlarda e-ticaretin payı yüzde 19,20 olarak gerçekleşirken bu oran 2022 yılında yüzde 19,30 oldu. 2026 yılında e-ticaretin perakende satışlardaki payının yüzde 23,30 olması beklenmektedir.

Türkiye’de E-Ticaretin Güncel Durumu 
2022 yılı itibarıyla Türkiye’de e-ticaret hacmi bir önceki yıla göre yüzde 109 artışla 800,7 milyar TL olarak gerçekleşti. 2022 yılında sipariş adetleri bir önceki yıla göre yüzde 43 artış ile 3 milyar 347 milyon adetten 4 milyar 787 milyon adede yükseldi. 2022 yılında perakende e-ticaret hacmi 458 milyar TL olarak gerçekleşti. 2021 yılında e-ticaretin genel ticarete oranı yüzde 17,7 iken bu oran 2022 yılında yüzde 5 artarak yüzde 18,6’ya yükseldi. En fazla e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı İstanbul’da yer alırken, İstanbul’u sırasıyla Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Konya ve Kocaeli illeri takip etti.

UTİKAD B2c E-Ticaretin Kolaylaştırılması Ve Hacminin Artmasına Yönelik İyileştirici Öneriler Raporu’ndan Bugüne Sorun-Çözüm Önerileri 
2022 yılında B2C E-Ticaretin Kolaylaştırılması ve Hacminin Artmasına Yönelik İyileştirici Öneriler Raporu yayınlandı. Bu raporda devam eden sektör sorunları ele alındı, operasyonel ve maliyet kaynaklı temel sorunlar gruplandı. Söz konusu rapor ilgili kamu idaresi birimleri ve kamuoyuyla paylaşıldı. E-ticaretin gelişimine yönelik atılacak adımların belirlenmesi noktasında rehber doküman olarak pek çok kurum, kuruluş ve kişi tarafından kaynak gösterildi.

Raporun yayınlandığı 2022 yılından 2023 yılına kadar geçen zamanda raporda yer alan sorunlardan birçoğunun çözüme kavuştuğu gözlemlenmektedir. Özellikle 2023 yılında e-ticaret B2B ve B2C iş modellerinin birleşimiyle B2B2C iş modelinin gelişimine tanık oldu. “İşletmeden işletmeye” tanımını içeren B2B ve “İşletmeden tüketiciye” tanımını içeren B2C iş modeli sonucunda B2B2C adı verilen yeni bir iş modeli ortaya çıktı. 2023 yılında B2C’nin yerini neredeyse tamamen bu yeni iş modeli aldı.

İkinci el pazarı hızlı büyüyor
Raporun e-ticaret trendleri bölümünde ikinci el pazarındaki büyümeye dikkat çekildi. Yapılan bir araştırmaya göre Z Kuşağının yüzde 80’i, Y Kuşağının yüzde 78’i, X Kuşağının yüzde 75’i, Baby Boomerların yüzde 70’i ve Savaş Sonrası Kuşağının yüzde 62’si ikinci el ürün satın almayı tercih ediyor. Sürdürülebilirlik ve maliyet konusunda daha bilinçli olan genç nesiller arasında ikinci el satın alma giderek yaygınlaşıyor. 2021 yılında 75 milyar euro değerinde olan Avrupa ikinci el ticaret pazarının 2025 yılına kadar yüzde 60 büyüyerek 120 milyar euroya ulaşması bekleniyor.

E-Ticaretin Gelişimi İçin Öneriler ve Yöntemler
E-ticaretin gelişimi için öneriler ve yöntemler bölümünde, ülkemizde e-ticaretin gelişiminin sağlanması için bazı alanlarda iyileştirmeye gidilmesi bazı alanlarda yeni düzenlemeler yapılması önerilirken en önemli iyileştirmenin kısmi iade edilen ürünlerin işlemlerinde gerçekleştirilmesi gerektiği vurgulandı. E-ticaret sektörünün lojistik ayağında izlenecek diğer önemli iyileştirmeler ise Lisans Ücretleri ve Dijital Hizmet Vergisi, Evrensel Posta Hizmetleri Vergisi ile E-Ticaret ve E-İhracatta İstanbul Dışındaki Havalimanlarının Aktif Hale Getirilmesine ilişkin düzenlemeler olarak sıralandı.

Raporda yer verilen önerilere ek olarak e-ticaretin bütüncül bir çerçevede ele alınması gerekliliği vurulgulanırken hızlı gelişim için öncelikli on talebe de yer verildi.