Haluk ÇOBAN
Gemi İnşa ve Deniz Teknolojisi Mühendisi

Denizcilik sektöründe yeni inşa ve onarım süreçlerinde, klas kuruluşlarının gemide kullanılacak ekipmanlara yönelik talepleri olan belgelendirilecek ürün listeleri sertifikasyon talepleri, inşanın başlangıcında tersanelere ve gemi yapımcılarına iletilir. Bu listeler, klas kuruluşunun benzer bir projedeki deneyimlerinden türetilmiştir veya çok az da rastlansa tamamen klaslama sözleşmesi yapılmakta olan gemiye uyumlulaştırılmıştır. 

Belgelendirilecek ürün listeleri, sürecin en başında tersane ve armatörler tarafından dikkatlice incelenmeli ve satın alınacak ürün seçimlerinde klaslama kuruluşu tarafından altı çizilen belgelendirme kriterleri ilgili bölümlere doğru bir şekilde aktarılmalıdır. 

Hatalı ürün tedariği ve belgelendirme süreçlerinin yanlış değerlendirilmesi, proje zaman akışını ve gemi inşa kalitesini olumsuz etkilediği gibi tüm süreçlerde iş tekrarına ve maddi kayıplara neden olmaktadır.

Klas kuruluşları tarafından yayınlanan Tip onay, MED gibi.

Daha sonraki bölümlerde detaylarına eğileceğimiz konuların ana başlık ve tanımlarını belirlemek gerekirse Belgelendirilecek ürün listelerinde geçen isimleriyle sertifikasyon tipleri nelerdir kısaca değinelim.

Tip Onay Sertifikası
Denizcilik sektöründe kullanılan ürünlerin, bir kalite yönetim sistemine haiz bir üretici tarafından üretilen ürünlerin klas kuruluşları veya sertifikasyonu yapan 3. taraf kuruluşlarca belirlenen standartları (klas kuruluşu kuralları, ulusal veya uluslararası standartlar veya Bayrak devleti düzenlemeleri gibi) karşıladığını gösteren bir sertifikadır.

Bir ürünün Tip Onay Sertifikasına sahip olması o ürünün belirlenen niteliklerde ve sabit bir kalite ile üretileceği manasına gelir. 

Ürünün tipine göre üretim planları kural ve standartlar kapsamında değerlendirilir ve onaylanır, yalnızca seri üretimdeki bir veya ürün tipine göre bir grup ürünün alınıp kural ve standartların gerektirdiği testleri gerçekleştirir ve doğrulanır. Tabi bunun yanında klas kuruluşlarınca firmaların da aynı kalitede bir üretim kabiliyetinde olmaları beklenir.

Bu belge belirli bir adet veya seri numarasına değil direkt olarak bir ürün tipine için yayınlanır. Ürünün risk sınıfı ve klas kurallarına istinaden birbirini tanıyan kuruluşlarca bu sertifikalar kabul edilebilir.

Belgelendirilecek ürün listelerinde geçtiği haliyle ürünün risk sınıfı ve klas kuruluşu kurallarına göre Tip Onay Belgesinin yanında ürün sertifikası da talep edilebilir.

Ürün Sertifikası
Denizcilik sektöründe kullanılan ürünün veya ürünlerin, bir üretici tarafından klas kuruluşları veya sertifikasyonu yapan 3. taraf kuruluşlarca belirlenen standartları (klas kuruluşu kuralları, ulusal veya uluslararası standartlar veya Bayrak devleti düzenlemeleri gibi) karşıladığını gösteren sertifikadır.

Ürünün tipine göre üretim projeleri ve hesapları ilgili kural ve standartlar kapsamında değerlendirilir ve onaylanır ardından imalat sürecine göre sertifikasyonu yapılacak ürünün ham madde sürecinden başlanılarak standartların gerektirdiği testleri gerçekleştirir ve sonuçların uygun bulunması halinde ürün sertifikası yalnızca test edilen sayıda ürün için yayınlanır. 

Test Sertifikası
Denizcilik sektöründe kullanılan ürünün veya ürünlerin, bir üretici tarafından klas kuruluşları veya sertifikasyonu yapan 3. taraf kuruluşlarca belirlenen standartları (klas kuruluşu kuralları, ulusal veya uluslararası standartlar veya Bayrak devleti düzenlemeleri gibi) karşıladığını gösteren sertifikadır.

Ürünün tipine ve imalat sürecine göre sertifikasyonu yapılacak ürünün kural ve standartların gerektirdiği testler gerçekleştirilir ve doğrulanır. Sertifikada ürüne has bilgiler ve test sonuçları aksettirilir.

MED (Marine Equipment Directive) Sertifikası 
MED sertifikası, MED sertifikasyonu, Avrupa Birliği (AB) tarafından zorunlu kılınan ve denizcilik sektöründe kullanılan ekipmanların AB pazarında satılabilmesi için gerekli olan bir güvenlik ve kalite standardıdır. Bu sertifika, ekipmanın MED' de belirtilen temel gerekliliklere uygun olduğunu ve denizcilik uygulamalarında kullanıma uygunluğunu sağladığını gösterir. MED sertifikası, AB sularında seyreden gemilerde kullanılan can kurtarma cihazları, yangından korunma ekipmanları ve navigasyon sistemleri gibi Direktif Eklerinde listelenen ürünler yayınlanabilir. MED sertifikasyonu, üreticilerin ürünlerini test ettirip onay alması gereken bağımsız onay kuruluşları tarafından verilir ve bu sertifika, ürünlerin hem AB içindeki hem de AB dışındaki denizcilik pazarında kabul görmesini sağlar. MED sertifikası ürünler etiketlerinde dümen işareti simgesi taşır.