Yeni bir bilimsel çalışma, iklim değişikliğinin dünya genelindeki buzulların şimdiye kadar kaydedilenden daha hızlı erimesine neden olduğunu ortaya koydu.

Bu buz kütleleri 2000 yılından bu yana ortalama yüzde 5'ten fazla küçüldü ve son on yılda bu oran daha da hızlandı.

Bilim insanları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin göstergeleri olan buzulların giderek daha hızlı eridiğinin uzun zamandır farkındaydı. Ancak Nature dergisinde yayınlanan bu yeni çalışma, konuya şimdiye kadarki en kapsamlı bakış için çeşitli bulguları bir araya getiriyor.

Washington Üniversitesi Kutup Bilim Merkezi'nde kıdemli araştırmacı bilim insanı olan Tyler Sutterley, "Çok eski zamanlardan beri buzullara sahip olan bölgeler bu buz simgelerini kaybediyor," diyor. Sutterly, Glacier Mass Balance Intercomparison Exercise (GlaMBIE) adı verilen ve yüzlerce araştırmacıdan oluşan küresel bir konsorsiyumda yer alan çalışmanın yazarlarından biri.

GlaMBIE ekibi, eşi benzeri görülmemiş buzul erimesinin bir dizi felakete yol açtığını, milyonlarca insan için tatlı su kaynaklarını tehlikeye attığını ve deniz seviyelerini felaketle sonuçlanacak şekilde yükselttiğini açıklıyor.

Buzullar ne kadar hızlı eriyor?
Yüzyılın başından bu yana buzullar 6,500 milyar tondan (yüzde 5) fazla buz döktü - yılda yaklaşık 270 milyar ton.

Araştırmanın başyazarı Michael Zemp BBC News'e 270 milyar ton buzun, her insanın günde üç litre su kullandığı varsayıldığında, tüm dünya nüfusunun 30 yılda tükettiği suya eşit olduğunu söylüyor.

Sera gazı emisyonları arttıkça bu süreç de hızlanıyor. Ekip, 2000 ve 2011 yılları arasında bu donmuş nehirlerin yılda ortalama 231 milyar ton buz erittiğini tespit etti.

Bu erime oranı 2012 ile 2023 yılları arasında yılda 314 milyar tona çıkarak üçte birden fazla bir ivme kazandı. 2023 yılında ise yaklaşık 548 milyar tonluk rekor bir kütle kaybı yaşandı.

Araştırmacılar, buzul kütle kaybının Grönland Buz Tabakası'ndaki kayıptan yaklaşık yüzde 18 daha fazla olduğunu ve Antarktika Buz Tabakası'ndaki kaybın iki katından fazla olduğunu belirtiyor.

Alpler, buzullarını diğer tüm bölgelerden daha hızlı kaybediyor. 2000 yılından bu yana buzulların yaklaşık yüzde 40'ı yok oldu. Orta Doğu, Yeni Zelanda ve Batı Kuzey Amerika da yüzde 20'den fazla buzul azalması yaşadı.

Buzul erimesi deniz seviyesinin yükselmesine nasıl katkıda bulundu?
2000 yılından bu yana yaklaşık 7 trilyon ton buzulun çözülmesi deniz seviyelerini neredeyse iki santimetre yükseltti.

Bu da buzul erimesini, ısınan okyanuslar nedeniyle suyun genişlemesinden sonra deniz seviyesinin yükselmesine katkıda bulunan ikinci en büyük etken haline getirmekte.

İngiltere'deki Northumbria Üniversitesi Coğrafya ve Çevre Bölümü Başkanı Profesör Andy Shepherd BBC'ye verdiği demeçte, "Deniz seviyesindeki her santimetrelik yükseliş, gezegenimizin herhangi bir yerinde yılda 2 milyon insanı daha sel baskınlarına maruz bırakıyor," dedi.

NASA'ya göre küresel deniz seviyeleri 1992'den bu yana 10 cm'den fazla yükseldi ve önümüzdeki yıllarda daha hızlı artışlar bekleniyor.

İklim değişikliği nedeniyle buzullar, değişen iklime yavaş tepki verdikleri için küresel ısınmayı yavaşlatmaya yönelik daha iddialı çabalar olsa bile önümüzdeki yıllarda erimeye devam edecek.

Bununla birlikte, insanların iklim krizine verdikleri tepkinin buzulların varlığı üzerinde muazzam bir etkisi olacak.

Zemp, "Önleyebileceğimiz her 10 derecelik ısınma, bazı buzulları kurtaracak ve bizi çok fazla zarardan kurtaracaktır," diye ekledi.