Bilgehan Engin, konteyner navlunlarındaki düşüşün ve dünyanın en büyük limanlarında seyreden küçülme verilerinin ekonomideki resesyonun boyutlarını yansıtığını belirterek, “Avrupa limanlarındaki küçülmeler Euro bölgesindeki resesyonu net yansıtıyor” dedi.

Engin, konteyner navlun endeksinde yaşanan tarihi rekorların geride kaldığını, global tüm verilerin 2022 yılının başından itibaren kademeli bir düşüş seyri gösterdiği belirtti.

“Yıllık bazda ve micro düzeydeki tüm veriler navlun fiyatlarında küçülmeyi gösteriyor” diyen Bilgehan Engin, konteyner navlunlarında devam eden dramatik düşüşün ve dünyanın en büyük limanlarında seyreden küçülme verilerinin ekonomik sahada yaşanan resesyonun boyutları hakkında önemli veriler sunduğuna dikkat çekti.

Navlunlardaki değişimi izleyebilmek açısından Şangay Konteyner Navlun Endeksi’nin öncü veriler arasında yer aldığını belirten Bilgehan Engin, 2022 Eylül-2023 Eylül tarihleri arasında global konteyner navlunlarının ortalama eksi yüzde 59’luk bir düşüş gösterdiğini belirterek yıllık bazda konteyner navlunlarında yaşanan bu düşüş trendinin mikro düzeyde de devam ettiğini açıkladı.

Mikro düzeydeki verilere de dikkat çeken Bilgehan Engin sözlerine şöyle devam etti; “Son üç aylık bazda yüzde 2.6’lık bir yükselmeye tekabül eden yıllık değişim son bir aylık bazda ise yüzde 8’lik bir düşüş trendine işaret ediyor.”

“Navlunların seyri Türkiye’de de düşüşte”
Bilgehan Engin, navlun piyasalarındaki gelişmelerin Türkiye’ye etkisi konusunda ise şöyle dedi: “Türkiye’deki ihracat taşımalarında görülen dalgalı seyir konteyner navlun fiyatlarına da yansımış durumda. Özellikle Uzak Doğu taşımalarında navlun fiyatları dip yapmış durumda. Hindistan’a çalışan belli hatlarda navlun seviyelerinde yükseliş olsa da, alternatif navlunlar mevcut. Bu haliyle genel navlunların seyri Türkiye’de de düşüşte.”

Konteyner navlun endeksinde söz konusu düşüş trendinin kısa vadede artarak devam etmekte olduğunu ve bu noktada dünyanın en büyük konteyner trafik akışının yaşandığı Uzak Doğu-Amerika (US-East Coast / US-West Coast) arasındaki trafiğe bakılması gerektiğini vurgulayan Engin, “Öncelikle doğu yakası navlun düşüşünün daha yüksek seyrettiğini ve yüzde 64’lük bir küçülmeye tekabül ettiğini görüyoruz. Batı yakasındaki düşüş verileri ise bir nebze daha az olsa da yüzde 38’lik düşüş söz konusu” dedi.

Engin, Akdeniz havzasındaki konteyner navlun düşüşünün yıl bazında yüzde 67 olarak göründüğünü, üç aylık rakamlarda Akdeniz havzasındaki düşüşün yüzde 21 seviyesinde kaldığını ancak dünyanın en büyük trafikleri arasında yer alan Avrupa-Uzak Doğu navlunlarında yıllık bazda yüzde 81’lik düşüşün gözlemlendiğini bunun da global konteyner navlun ortalamasına toplamda yüzde 59’lük düşüş olarak yansıdığını açıkladı.

İki öncü göstergeye dikkat
Konteyner navlun düşüşlerini değerlendirirken iki öncü göstergeye dikkat edilmesi gerektiğini belirten Bilgehan Engin şu değerlendirmede bulundu:, “Bunlardan ilki dünyanın en büyük limanlarının elleçlediği konteyner adetleridir, diğeri ise charter (gemi kiralama) oranlarıdır.

Dünyanın kapasite olarak en büyük beş limanından dördü Çin limanlarıdır. Bunların başında Şangay Limanı geliyor. Şangay Limanı için 2022- 2023 döneminde şu an itibarıyla beklenen büyüme eksi yüzde 6.4 olarak öngörülmektedir. İkinci sırada ise Singapur Limanı var. Hemen hemen aynı seviyelerde kalacağı öngörülen Singapur Limanı’nda büyüme beklentisinin eksi 0.7 seviyelerinde kalması söz konusu.

Üçüncü sırada yer alan Ningbo Limanı’nda ise 2022-2023 dönemindeki büyüme verileri yüzde 3.4 olarak beklenirken, Shenzhen Limanı’nda ise eksi yüzde 4.9’luk bir küçülme söz konusu. Tek istisna Çin’in en büyük limanlarından ve dünyanın en büyük beşinci limanı olan Qingdao’da 2022- 2023 dönemi için yüzde 12.2’lik bir büyüme öngörülmektedir.”

Avrupa limanlarının hepsinde küçülme söz konusu
Limanların büyüme ya da küçülme eğiliminin ihracata ya da ithalata konu yük verileriyle ilintili olduğunu ve bu açıdan ekonominin yönünü anlamamızda bir gösterge olarak kullanıldığını belirten Bilgehan Engin, Avrupa limanlarındaki küçülmenin dikkat çekici boyutlarda olduğunu ve Avrupa Birliği Eurozone bölgesinde yaşanan resesyonun boyutları hakkında bilgi verdiğini belirtti.

Engin, “Avrupa limanlarına baktığımızda en büyük limanlar arsında yer alan Rotterdam, Antwerp ve Hamburg limanlarının hepsinde küçülme söz konusu. Rotterdam’da yüzde 12’lik bir küçülme, Antwep Limanı’nda yüzde 6’lık bir küçülme ve Hamburg Limanı’nda yüzde 17’yi aşan bir küçülme öngörülüyor.

Amerika limanları arasında dünyanın dokuzuncu büyük limanı Los Angeles Longbeach Limanı’nda 2022-2023 için beklenen küçülme yaklaşık yüzde 31 olarak öngörülmektedir. Newyork Limanı ise yaklaşık yüzde 25’lik bir küçülme ile 2022-2023 dönemini kapatacak gibi görünüyor. Bu rakam Kuzey Amerika ekonomik sahası açısından dikkat çekici” açıklamasını yaptı.

Engin, bir diğer öncü göstergenin de Charter (gemi kiralama) oranları olduğunu sözlerine ekleyerek, pandemi döneminde özellikle 2022 yılında günlük kiraların 150 bin doları aşarak rekor seviyelere çıktığını ancak 22 Eylül 2023 itibarıyla charter oranlarının tüm gemi tiplerinde 50 bin dolar çizgisinin altına indiğini söyledi. Engin hatta küçük gemi tiplerinde (1000-4000 TEU kapasite) charter fiyatlarının günlük 25 bin dolar bandında seyrettiğine dikkat çekti.